Turkije zoekt weer toenadering tot Europese Unie
Na maanden van spanningen tussen Turkije en de Europese Unie, lijkt Turkije toch weer toenadering te zoeken. Minister Cavusoglu van Buitenlandse Zaken is op bezoek in Brussel om te praten over de toekomst van de relatie tussen de EU en Turkije.
In december beslisten EU-leiders dat Turkije meer sancties opgelegd krijgt vanwege de aanhoudende gasboringen in betwiste wateren in de Middellandse Zee. De sancties richtten zich alleen op topmanagers van oliebedrijven en dat ging een aantal EU-landen niet ver genoeg.
Turkije kwam er met een waarschuwing vanaf. Gasboringen en andere activiteiten in de oostelijke Middellandse Zee moeten helemaal stoppen, was de boodschap, anders zouden er alsnog zwaardere maatregelen volgen.
Plaats van VK innemen
Het Turkse bezoek aan Brussel wordt gezien als een verzoeningspoging. Hier ging een reeks uitspraken van hoge Turkse regeringsfunctionarissen aan vooraf.
Cavusolgu zei in de eerste week van januari dat zijn land met een "positieve agenda" richting de EU gaat. "Turkije wil een bladzijde omslaan in de relatie met de EU in het nieuwe jaar", zei president Erdogan in een videoconferentie met EU-commissievoorzitter Von der Leyen.
En vorige week ging Erdogan nog verder door te suggereren dat Turkije het gat kan opvullen dat het Verenigd Koninkrijk achterlaat. "Onzekerheden die zijn toegenomen door de brexit kunnen alleen worden weggenomen als Turkije zijn rechtmatige plek in de Europese Unie inneemt", zei hij. Turkije is kandidaat-lidstaat van de unie, maar onderhandelingen daarover liggen al jaren stil.
Terugtrekken boorschip
Maandag bracht de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Maas een bezoek aan Ankara. Hij prees Turkije voor goede stappen in de juiste richting, "niet alleen met woorden, maar ook met daden". Daarbij noemde hij het terugtrekken van het boorschip de Barbaros uit Cypriotische wateren. Dat schip boorde naar olie en gas. Dat leverde stevige kritiek op vanuit de EU, die achter zijn lidstaat Cyprus staat.
Of het terughalen van het schip ook betekent dat de Turkse oliemissie definitief is gestopt, valt te betwijfelen. Het schip zou in eerste instantie vanwege slecht weer zijn teruggekeerd naar de haven. Turkije haalde eerder ook al eens een onderzoeksschip terug, vlak voor een EU-top waar sancties tegen Turkije werden besproken. Later werd het schip toch weer teruggestuurd naar zee.
Beterschapswensen voor Macron
Erdogan heeft ook toenadering gezocht tot de landen waar het de grootste conflicten mee heeft, zoals Frankrijk. Toen president Macron eind december positief testte op het coronavirus, schreef Erdogan hem een brief om hem beterschap te wensen. Erdogan nodigde hem ook uit om weer te gaan praten met elkaar.
Met Griekenland gaat Turkije volgende week om tafel om te praten over maritieme grenzen en onenigheid in de oostelijke Middellandse Zee. Die gesprekken lagen vijf jaar lang stil.
Zowel Turkije als de EU hebben er belang bij de relatie te verbeteren. De EU heeft Turkije nodig voor het migratiebeleid, een voortzetting van de EU-Turkijedeal uit 2016. De Europese Unie is de grootste handelspartner van Turkije. Het land heeft moeite buitenlandse investeerders aan zich te binden en kampt met flinke economische problemen.
Toenadering geen garantie afzien van sancties
Er is geen garantie dat de toenaderingspoging ertoe zal leiden dat de EU afziet van zwaardere sancties tegen Turkije. De EU heeft niet alleen problemen met Turkije vanwege illegale olie- en gasboringen; ook het slepende Cyprus-conflict weegt zwaar.
Turkije steunt de Turks-Cyprioten in Noord-Cyprus. Erdogan herhaalde in november dat Cyprus moet worden opgedeeld in twee afzonderlijke staten. Dat viel niet goed bij EU-lidstaten Cyprus en Griekenland.
