Het Christian Müllerorgel in de Grote of Sint Bavokerk in Haarlem
In samenwerking met
NH
NOS NieuwsAangepast

Vleermuizen poepen en plassen op Haarlems kerkorgel, flinke restauratie nodig

Het orgel van de Haarlemse Sint Bavokerk is zo erg door de uitwerpselen van vleermuizen aangetast, dat de gemeente nu drie ton wil vrijmaken voor een maandenlange restauratie.

"Die keutels vallen nog wel mee, de urine is vooral het probleem" zegt Anton Pauw, die het eeuwenoude Müllerorgel in de Haarlemse Sint Bavokerk bespeelt.

Pauw stoort zich al jaren aan de uitwerpselen van de vleermuizen. De beestjes hebben zich verschanst in het plafond naast het orgel en houden nu hun winterslaap. In de zomer worden ze actief. "Dan scheren ze langs me heen. Als ik bijvoorbeeld op een warme zomeravond aan het oefenen ben schrik ik me dood en stop meteen met spelen."

Tijdens hun vlucht laten de vleermuizen kleine drolletjes en urine vallen op het orgel. "Het zuur van de urine vreet zich vast in de pijpen. Dat is gewoon niet goed", vertelt de organist. En dan treft hij ook nog eens af en toe een dood exemplaar aan naast zijn kruk.

Vleermuizenpoep rond het orgel

Al tientallen jaren wonen er vleermuizen in de kerk. Die dwergvleermuizen zijn onder meer door een kapotte ruitjes naar binnen gevlogen en het plekje bij het orgel, op dertig meter hoogte, bleek ideaal voor ze te zijn. "Het orgel staat op het zuidwesten en daar is het warmer dan elders. Ze voelen zich daar blijkbaar ook goed beschermd tussen de spleten", zegt vleermuisonderzoeker Bas van Vlijmen tegen regionale omroep NH.

Het is een interessant conflict tussen twee beschermde objecten; de kolonie dwergvleermuizen en het eeuwenoude kerkorgel.

Bas van Vlijmen, vleermuisdeskundige

De gemeente Haarlem, eigenaar van het orgel, wil nu geld vrijmaken om het orgel te laten restaureren. Maar daarmee is het probleem van de uitwerpselen nog niet opgelost.

Samen met onderzoeksbureau Endemica start Van Vlijmen een proef om de vleermuizen binnen de kerk te 'verhuizen'. "Vleermuizen mag je namelijk niet zomaar wegjagen", aldus Van Vlijmen.

Een vleermuis in de kerk, vastgelegd door een nachtcamera

Doel van de onderzoekers is om de kolonie vleermuizen, mogelijk een paar honderd exemplaren, naar andere plekken in de kerk te lokken. Dat proberen ze door opgenomen geluid van vleermuizen rond die nieuwe locaties af te spelen. "In augustus wijzen de dwergvleermuizen elkaar op een potentieel winterverblijf. Ze maken daarbij speciale geluiden en daar bestaan goede opnamen van. Vleermuizen die daar langs vliegen, denken dan 'hey, daar wordt gezwermd, laat ik ook eens bij dat winterverblijf gaan kijken'."

Volgens Van Vlijmen lijkt het een geslaagde proef te worden. "We hebben op een nieuwe locatie een aantal vleermuizen op video vastgelegd. Dat is alvast een positief resultaat." Binnenkort gaan de onderzoekers de eerste resultaten van het onderzoek met het kerkbestuur bespreken.

Organist Anton Pauw is blij dat het experiment de goede kant opgaat. "Fantastisch nieuws. Het mes snijdt aan twee kanten, het is goed voor de vleermuizen en goed voor het orgel. Alhoewel, eigenlijk aan drie kanten, want voor mij is het ook fijn."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl