Boete en werkstraf voor zakenreisbureau en directeur, oplichting niet bewezen
Zakenreisbureau ATPI en oud-directeur Willem S. zijn schuldig bevonden aan valsheid in geschrifte. Ze hebben volgens de rechtbank in Amsterdam facturen vervalst en daarmee het ministerie van Justitie en De Nederlandsche Bank (DNB) duizenden euro's te veel laten betalen voor dienstreizen.
Directeur S. krijgt een werkstraf van 60 uur, het bedrijf een boete van 50.000 euro. De straffen zijn veel lager dan de eis van het Openbaar Ministerie.
De zaak gaat terug tot de periode 2007 tot en met 2016. Het bedrijf ATP (toen nog zonder de i) was door honderden Nederlandse bedrijven, instellingen en ministeries ingehuurd om tegen een vergoeding zakenreizen te boeken. Als een minister bijvoorbeeld naar het buitenland moest, regelde ATP de vliegtickets en het hotel.
Bij twee klanten, Justitie en DNB, was expliciet in het contract opgenomen dat ATP geen marge mocht maken buiten de vaste vergoeding per geboekte dienstreis om. Toch werden bij die twee instanties stiekem extra kosten op de facturen gezet.
'U bent doorgeslagen'
Volgens de rechter zijn de facturen gedurende een jaar vervalst. Dit gebeurde om extra marge te maken en daarmee meer omzet te halen. "U bent hierin doorgeslagen en u heeft de reisbranche hiermee schade toegebracht", zei de rechter tegen S.
Bij de behandeling van de zaak, begin oktober, bleek dat ATP en S. verschillende tactieken hadden om de hogere prijzen op de facturen te verantwoorden. Zo werden er zelfbedachte fees toegevoegd. Een van die toeslagen stond binnen het bedrijf bekend als de "Willem-tax", vernoemd naar de directeur zelf.
Ook was er speciale software om goedkopere tickets te vinden, terwijl de duurdere werden doorgegeven aan de klant. Medewerkers van ATP getuigden dat ze werden gestimuleerd of onder druk gezet om de praktijken voort te zetten. Ze noemden het bedrijf intern "de firma list en bedrog".
Probeer deze gave verder te versterken en help andere collega's met trucjes.
In beoordelingsgesprekken werden medewerkers geprezen die onnodig veel toeslagen doorberekenden. "Probeer deze gave verder te versterken en help andere collega's met trucjes. Ga zo door!", staat er in een verslag.
Het Openbaar Ministerie sprak van een structurele vorm van oplichting, mede door de "extra margelijsten" waarop tot in detail werd bijhouden hoeveel extra geld er werd verdiend. Ook zouden er veel meer slachtoffers zijn, met een totale schade van ten minste 17,6 miljoen euro. Het OM eiste daarom zestien maanden cel voor S. en 2 miljoen euro boete voor ATP.
Geen oplichting
De rechtbank oordeelt anders. Het gaat uit van een veel lager fraudebedrag: minder dan 10.000 euro. Verder was bij andere klanten dan Justitie en DNB de bepaling dat er geen extra marge mocht worden gemaakt niet in het contract opgenomen. Daarom is er bij andere klanten geen sprake van valsheid in geschrifte.
Ook is het verzwijgen van het toevoegen van extra marge niet genoeg voor een veroordeling tot oplichting, zegt de rechtbank. Zowel het bedrijf als S. is daarom vrijgesproken van oplichting.
ATP stelt dat er inmiddels schoon schip is gemaakt. Veertien klanten hebben de schade vergoed gekregen. Daarbij zit ook het ministerie van Justitie, dat vorig jaar, in een aparte civiele zaak, een schadevergoeding van bijna 8 ton kreeg.
"Wij zijn zijn verheugd over het feit dat is geoordeeld dat we onze klanten niet hebben opgelicht. We slepen deze zaak al een tijd met ons mee en willen graag het boek sluiten", zegt Jeroen van Hest namens ATPI.
Willem S. ontkende iets strafbaars te hebben gedaan. "Heb ik de organisatie aangestuurd om extra marge te maken? Dan is het antwoord 'ja'. Heb ik mij bemoeid met de manier waarop? Dan is het antwoord 'nee'.", zei S. begin oktober. Na de uitspraak wilde hij niet reageren.
De partijen kunnen nog in hoger beroep gaan tegen de uitspraak van de rechter.
