Van Dissel: maatregelen 28 september hebben niet gewerkt, lockdown wel
De coronamaatregelen die op 28 september werden afgekondigd door het kabinet hebben niet gewerkt. Dat zei RIVM-wetenschapper Jaap van Dissel in een technische briefing voor Tweede Kamerleden. De gedeeltelijke lockdown, die halverwege oktober van kracht werd, heeft volgens hem wél effect gehad.
Ook de aanscherpingen van de afgelopen twee weken, zoals het sluiten van bibliotheken, zwembaden en pretparken, hebben volgens de directeur Infectieziektebestrijding positieve gevolgen. De zorg wordt daardoor 10 procent minder belast, zegt hij, omdat het aantal ziekenhuisopnames sneller terugloopt.
De verwachting was dat er rond 20 december dagelijks tien opnames op verpleegafdelingen en drie IC-opnames zouden bij komen, maar door de zogenoemde 'verzwaarde lockdown' worden die aantallen zo'n tien dagen eerder verwacht.
Voor- en nadelen van mondkapjes
Verschillende Kamerleden vroegen zich in de briefing af of Van Dissel bedoelde dat ook het mondkapjesadvies niet heeft gewerkt. Ook die maatregel werd op 28 september afgekondigd. Het effect van een individuele maatregel is volgens Van Dissel niet te zien.
"In zijn algemeenheid zien we bepaalde voordelen", zei hij over de mondkapjes. "Maar kunnen ons tegelijk voorstellen dat ze een negatief effect hebben. We vonden dat mondkapjes het publieke debat te veel beheersten en vonden dat er een besluit genomen moest worden. Dat heeft u gedaan", aldus Van Dissel tegen de Kamerleden.
De meerwaarde van de mondkapjesplicht die vanaf 1 december geldt, zal beperkt zijn als het gaat om de coronabestrijding, denkt Van Dissel, "omdat het advies al behoorlijk wordt nagevolgd. Maar ik heb begrepen dat het vooral is ingegeven om helder te zijn".
Thanksgiving in Canada
Van Dissel ziet risico's aan het versoepelen van de coronamaatregelen tussen Kerst en Oud en Nieuw. Hij refereerde aan Canada, waar een flinke toename te zien was in het aantal besmettingen nadat de maatregelen vorige maand met Thanksgiving minder strikt waren geworden.
Het geeft hoe dan ook risico's als mensen bij elkaar komen, zei Van Dissel, die niet kon zeggen hoe groot die risico's precies zijn. "Als je zeker wil zijn dat het risico zo klein mogelijk is, moet je voor je bezoek al een soort quarantaine in acht nemen. Maar de kans wordt nooit nul."
Verder zei Van Dissel dat het beter gaat in de regio's waar het aantal besmettingen eerder flink toenam. In onder meer Twente en Rotterdam-Rijnmond is nu sprake van "een gunstig beeld" en zit het reproductiegetal duidelijk onder de 1. Begin deze maand dreigden daar nog extra zware maatregelen als het met het aantal besmettingen de verkeerde kant op bleef gaan.
Piek in ziekenhuizen hoger dan gedacht
Ondanks de hoopvolle berichten is de druk op de zorg nog altijd "onevenredig", zei voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg in de briefing. "We zijn er zeker nog niet klaar voor om de reguliere zorg te hervatten." In een aantal regio's zijn nog altijd minder operatiekamers beschikbaar. Het gaat met name om het gebied tussen Den Haag en Gouda en om de regio tussen Tiel en Doetinchem.
De piek bij de bezetting van de verpleegafdelingen in het ziekenhuis was iets hoger dan vooraf werd gedacht, zei Kuipers. Voor de intensive care kwam de hoogte van de piek wel overeen met de verwachting.
Kuipers verwacht dat er eind december rond de 900 coronapatiënten op verpleegafdelingen liggen en zo'n 300 op de IC. Gisteren meldde het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding dat er 2146 coronapatiënten in het ziekenhuis liggen, van wie 576 op de IC.
Wachttijd flink teruggeschroefd
Na Van Dissel en Kuipers kwam André van der Zande aan het woord, voorzitter van de Landelijke Coördinatiestructuur Testcapaciteit. Die is opgezet om het aantal beschikbare testen flink te vergroten.
De afgelopen tijd is het aantal testlocaties toegenomen naar zo'n 300, zei Van der Zande. Er wordt nu gebruikgemaakt van zo'n zeventig laboratoria. "Het knelpunt is het personeel", zei hij. "Er zijn heel veel mensen nodig voor het afnemen van de tests."
Wel is door de opgeschroefde testcapaciteit de tijd tussen het maken van een afspraak en het krijgen van de testuitslag afgenomen naar iets meer dan 36 uur. Eind september was dat nog 81 uur.
