Bruins Slot, meesterspion en succesvolle rechterhand van Cruijff en Koeman

De rechterhand én de ogen en oren van de hoofdtrainer. Tonny Bruins Slot was een meesterspion die tegenstanders tot op het bot kon analyseren en zich tot een uiterst waardevolle assistent-trainer ontpopte. Met name Johan Cruijff en Ronald Koeman maakten daar veelvuldig gebruik van.

Wat was het geheim van Bruins Slot? "Ik verdiep me in de trainer van de tegenstander: in zijn gedrag, zijn gewoontes, de opstelling van de laatste vijf, zes weken, zijn wissels en commentaren. Ik probeer op mijn amateur-filosofische wijze die trainer te doorgronden", vertelde Bruins Slot in 2003 in een interview met de Volkskrant.

Zijn faam als meester-analist vestigde hij in 1974, toen hij als assistent-trainer van FC Amsterdam UEFA Cup-tegenstander Internazionale onder de loep nam. FC Amsterdam, de uitgesproken underdog, wist mede dankzij het voorwerk van Bruins Slot een sensationele 2-1 zege uit Milaan weg te slepen. Met Gerard van der Lem, Nico Jansen en Geert Meijer in de aanval, de 'klompjes goud uit de Amsterdamse modder' die ook al door Bruins Slot waren ontdekt.

Grootste successen

Na de teloorgang van FC Amsterdam in 1982 verhuisde de assistent-trainer naar grote broer Ajax. In 1985 was hij zelfs vijf wedstrijden lang interim-hoofdtrainer, toen Aad de Mos na een conflict met het bestuur was vertrokken. De Amsterdammers werden meteen landskampioen.

In 1986 werd Johan Cruijff de trainer van Ajax, waarmee een elf jaar lange samenwerking begon tussen Cruijff en Bruins Slot. Bij Ajax werd de Europa Cup II in de wacht gesleept, maar de grootste successen kwamen in Barcelona: vier landstitels, de Europa Cup II in 1989 én de Europa Cup I in 1992.

Uitgelachen in Barcelona

Ook in Catalonië specialiseerde Bruins Slot zich in het analyseren en bestuderen van de driehoekjes, de looplijnen en de opstelling van de tegenstander. Voor een Champions League-duel met Manchester United in 1994 maakte de Amsterdammer daarbij veel indruk op de Barça-spelers, weet toenmalig voetballer Jordi Cruijff nog.

"Hij had geanalyseerd dat United worstelde met de toenmalige regel dat er maar drie buitenlanders mochten spelen. Hij voorspelde dat keeper Peter Schmeichel op de bank zou zitten. Alle spelers begonnen toen hard te lachen. Ik had dat nog nooit meegemaakt, iedereen lachte hem uit. Maar hij had gelijk. Hij had de opstelling van United precies voorspeld." Barcelona won de wedstrijd met 4-0.

Weerzien met Koeman

Na zijn periode bij Barcelona werd Bruins Slot hoofd opleiding en (spelers)scout bij PSV, maar dat was geen succes. Hij werd verantwoordelijk gehouden voor een reeks miskopen en vertrok na drie jaar naar Ajax, om opnieuw assistent-trainer te worden.

In 2001 leidde dat tot een weerzien met Ronald Koeman, die als speler van Ajax en Barcelona met Bruins Slot had samengewerkt. Met Koeman was er net zo'n klik als met Cruijff en het duo bleef nog jaren bij elkaar: bij Benfica, PSV, Valencia en AZ.

Met Koeman bereikte Ajax in 2003 de kwartfinales van de Champions League, waarin de jonge ploeg op de valreep verloor van AC Milan. "Dan denk je aan al je uren werk en al je reizen", zei Bruins Slot daar later over.

"In de eerste sneeuw naar Noorwegen (voor tegenstander Rosenborg red.), naar Glimt boven de poolcirkel. Dat je daar een wedstrijd zit te schrijven van een elftal dat je al kent. Maar toch ga je kijken. Dat leg je jezelf op. Zo is mijn werkwijze en daarvan wijk ik nooit af."

Oude liefde

In 2011 keerde Bruins Slot weer terug bij zijn oude liefde Ajax. Voor trainer Frank de Boer ging de oude meester doen waar hij goed in was: de tegenstander analyseren. Dat werk bleef hij ook doen voor de opvolgers van De Boer: Peter Bosz, Marcel Keizer en Erik ten Hag.

Begin 2019 werd hij benoemd tot lid van verdienste van Ajax, de club die hij tot zijn overlijden diende.

In 2006 was Tonnie Bruins Slot te gast in Studio Voetbal om te vertellen over zijn werk als assistent-trainer, een functie die hij op dat moment 32 van zijn 34 jaar in het professionele voetbalvak had vervuld.