Taliban-militairen in Afghanistan
NOS Nieuws

Gaf Moskou opdracht tot Taliban-aanslagen op coalitie in Afghanistan?

  • Robert Chesal

    redacteur Buitenland

  • Robert Chesal

    redacteur Buitenland

President Trump ligt opnieuw onder vuur, en de reden daarvoor klinkt bekend. Hij zou te lief zijn voor Rusland.

Er is in de VS een flinke rel ontstaan rond een inlichtingenrapport waarin staat dat de Russische geheime dienst geld overmaakte aan de Taliban, in ruil voor aanslagen op Amerikaanse en andere coalitietroepen in Afghanistan. Volgens Amerikaanse media is Trump er al maanden geleden over ingelicht en heeft hij geen actie ondernomen.

Vandaag geven de Amerikaanse inlichtingenchefs informatie over het rapport aan een kleine groep Congresleden en de voorzitters van de inlichtingencommissies in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat.

Maar over het waarheidsgehalte van de inlichtingen zijn verschillende deskundigen uiterst sceptisch, zeggen ze tegen de NOS.

Russische president Poetin in veiligheidsoverleg met buitenlandse leiders

"Ik vraag me af hoe betrouwbaar de informatie is. De berichtgeving is opvallend vaag en ongeverifieerd", zegt Laurien Crump, universitair docent Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht.

Zij verwijst naar het bericht in The New York Times over het verband tussen geheime Russische betalingen aan de Taliban en een aanslag bij de vliegbasis Bagram vorig jaar april, waarbij drie Amerikaanse mariniers omkwamen.

"Ik vind het niet zo reëel dat de Russen hier achter zouden zitten", zegt Crump. "Zij willen vooral rust in de tent, want Afghanistan ligt in hun achtertuin. Ze willen dat de Amerikaanse troepen zich terugtrekken zoals is afgesproken. Het zou dus onlogisch zijn om de relaties met de Amerikanen op deze manier te laten escaleren. Ik zie niet in hoe dit in Ruslands belang is."

Crumps gedachte is dat meer aanslagen op Amerikanen Trump in verlegenheid brengen en de door Rusland gewenste terugtrekking van Amerikaanse troepen mogelijk vertragen.

Democratische Congresleden bespreken verklaring Witte Huis over het inlichtingenrapport

Naast de aanslag op Amerikaanse mariniers vormt geld het belangrijkste bewijs dat genoemd wordt door een anonieme bron bij de inlichtingendienst. Er zou een grote hoeveelheid contant geld zijn aangetroffen bij een inval in Afghanistan. Daarnaast zouden verdachte Russische overschrijvingen naar Taliban-figuren zijn getraceerd.

"Oké, er is geld aangetroffen. Maar waarvoor is dat geld betaald? Was dat voor aanslagen, of voor opium, wapens, invloed, mineralen, of criminele diensten?" Dat vraagt Victoria Stewart-Jolley, voormalige medewerker van de Verenigde Naties in Afghanistan, zich af.

"Feitelijk vormen ondoorzichtige betalingen de ruggengraat van de Afghaanse economie. Alle partijen, inclusief de Amerikanen, de Russen, Pakistan en India, doen al decennialang geheime betalingen in ruil voor allerlei diensten en goederen daar", zegt zij. "Ik vind het veel te vaag om te concluderen dat deze geldvondst de betrokkenheid van de Russen bij Taliban-aanslagen bewijst."

Schimmigheid

"Als je kijkt wat de bronnen bij de inlichtingendiensten zeggen tegen de pers, dan is het duidelijk dat ook zij niet precies weten waar die betalingen op slaan", voegt Roxane Farmanfarmaian, deskundige hedendaagse politiek van het Midden-Oosten aan de universiteit van Cambridge, toe. "Hun uitspraken zijn tot dusver heel voorzichtig geweest."

Dezelfde schimmigheid benadrukt de regering-Trump. Het Witte Huis blijft bij het standpunt dat de informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten niet concreet genoeg was om actie te kunnen ondernemen.

Minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zegt dat hij Moskou voortdurend aanspreekt op Russische wapenverkopen in Afghanistan die een bedreiging vormen voor Amerikaanse troepen, maar hij geeft geen commentaar over de vermeende betalingen aan premiejagers. Het ministerie van Defensie laat weten de inlichtingen over Russische premiebetalingen aan de Taliban niet te kunnen verifiëren.

Trump brengt onaangekondigd bezoek aan vliegbasis Bagram in november 2019

"Ik acht de GROe, de militaire geheime dienst van Rusland, wel in staat om zo'n operatie tegen de coalitietroepen te organiseren", zegt de Nederlandse generaal-majoor b.d. Frank van Kappen. "De GROe heeft een lange geschiedenis van vuile klusjes opknappen, zoals de aanslag op Skripal."

Daarnaast ziet Van Kappen mogelijk een Russisch belang in het beramen van aanslagen in Afghanistan "om de NAVO te destabiliseren". Maar ook hij vindt het te ver gaan om daaruit te concluderen dat het verhaal over de premies aan de Taliban daarom klopt. "Uit welke onafhankelijke bron komt dit verhaal? Het is allemaal veel te ondoorzichtig."

Naast de schimmigheid van de berichtgeving, ziet deskundige Laurien Crump nog iets dat haar argwaan wekt. De timing. "De verhoudingen tussen de Amerikaanse inlichtingendiensten en president Trump zijn op een historisch dieptepunt", zegt ze. "Dit bericht komt sommige mensen goed uit. De timing ervan is saillant vanwege de schade die het Trump berokkent."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl