De Poolse ambassade in Den Haag reageert afkeurend op het feit dat Poolse arbeidsmigranten frauderen met de ziektewet. "Wij keuren ten zeerste alle oneerlijke praktijken en afpersing van ziekteverlof af", zegt de ambassade in een reactie. Maandag meldde Nieuwsuur dat in Nederland ziekgemelde Polen met een ziektewetuitkering gewoon aan het werk zijn in hun thuisland.
Daarmee lijkt de toon van de ambassade over fraude van arbeidsmigranten te zijn veranderd. In een eerdere reactie op onthullingen van Nieuwsuur in 2018 omtrent WW-fraude reageerde de ambassade nog vol verbazing en ontkenning. Ook zei de ambassade dat Nieuwsuur Poolse arbeidsmigranten in een kwaad daglicht stelde.
Controle in Polen is verboden
Volgens de ambassade zijn er in Polen maatregelen genomen die fraude met ziektewetuitkeringen moeten tegengaan. "De Socialeverzekeringsinstelling voert in geval van twijfel over de legitimiteit van ziekteverlof en de ontvangen uitkeringen, inspecties uit."
Over de hoeveelheid controles doet de Poolse ambassade geen uitspraak. Het UWV en de Poolse zusterorganisatie, de Socialeverzekeringsinstelling, willen daar ook geen uitspraak over doen tegenover Nieuwsuur.
In Nederland moet het UWV ervoor zorgen dat uitkeringen terecht worden verstrekt. Maar zodra uitkeringsgerechtigden naar het buitenland vertrekken, wordt dat lastig doordat mensen bijvoorbeeld telefonisch niet bereikbaar zijn. Controle in Polen zelf, door het UWV, is door de Poolse overheid sinds vorig jaar verboden.
Er wordt onder meer fraude gepleegd met hulp van Oost-Europese artsen, die ziekteverklaringen afgeven aan mensen die helemaal niet ziek zijn. Om te onderzoeken hoe eenvoudig het is om in de ziektewet te komen, namen we de proef op de som met een verborgen camera:
De Poolse ambassade benadrukt dat de fraude met de ziektewetuitkering niet het in hun ogen ware probleem moet overschaduwen. Namelijk: de slechte werkomstandigheden waarmee arbeidsmigranten in Nederland hebben te maken. Die scheppen volgens de ambassade ook ruimte voor dit soort fraude.
"Werknemers worden vanwege hun zwakke positie ten opzichte van arbeidsbureaus en werkgevers blootgesteld aan oneerlijke praktijken. De onjuistheden op de Nederlandse arbeidsmarkt kunnen ook ruimte creëren voor misbruik in het socialezekerheidsstelsel." Volgens de ambassade kan "verplichte certificering en een effectief controlesysteem" beide problemen tegengaan.
Uit onderzoek van Nieuwsuur blijkt dat niet alleen arbeidsmigranten frauderen. Ook malafide uitzendbureaus maken misbruik van de ziektewet als er tijdelijk minder werk is. Zo vertelde een 22 jarige arbeidsmigrant dat ze door haar werkgever ziek is gemeld bij het UWV, nadat ze al een paar weken zonder werk zat.
