Portugal waarschijnlijk het vierde EU-land met een euthanasiewet

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Portugal wordt waarschijnlijk het vierde Europese land waar euthanasie bij wet is geregeld. Vanmiddag stemt het Portugese parlement voor de tweede keer over de komst van een wet daarover. Deze keer lijkt het erop dat de plannen op een meerderheid kunnen rekenen.

In 2018 stemde het Portugese parlement al eens over wetgeving rond levensbeëindiging en toen werd het voorstel met vijf stemmen verworpen. Maar door de verkiezingen van oktober vorig jaar is de steun nu groter.

Vermoedelijk krijgen de plannen 133 van de 230 stemmen, van de Partido Socialista (PS) van premier Costa, het Links Blok en ecologische partijen. Tegen de euthanasiewet zijn de liberale PSD, de communistische partij en andere groepen, in totaal dus 97 stemmen.

Stemmen naar eigen overtuiging

Alle parlementariërs zijn vrij om naar eigen overtuiging te stemmen, maar dat zal aan de verwachte uitslag waarschijnlijk niet veel veranderen. "We gaan niet onderhandelen over wie wat gaat stemmen", zegt Ana Catarina Mendes, fractievoorzitter van de PS. "Iedereen is vrij de afweging te maken hoe we moeten omgaan met het lijden van een mens."

De nieuwe wet maakt euthanasie mogelijk in gevallen van ondraaglijk of langdurig lijden of in gevallen van een ongeneeslijke ziekte. De euthanasie gebeurt volgens het voorstel altijd op initiatief van de patiënt, als die in staat is zelf te beslissen. Ook is een medische diagnose vereist, en goedkeuring daarvan door een medische commissie. Euthanasie van minderjarigen of geesteszieken is verboden.

Bevolking is verdeeld

Portugal is verdeeld over de wet. Een recente peiling toont aan dat onder de bevolking maar zo'n vijftig procent voor een euthanasieregeling is. Onder de tegenstanders zijn met name de katholieke kerk en andere religieuze groepen. Een kwart van de Portugezen heeft er geen mening over.

Ook artsenorganisaties weten nog niet wat ze met de invoering van de wet aan moeten. "Wie straks euthanasie gaat uitvoeren, handelt in strijd met de ethische code van artsen", schrijft de Orden de Médicos in een brief. Een aantal organisaties hoopt met het afdwingen van een referendum de nieuwe wet tegen te houden, al hebben ze nog onvoldoende stemmen om zo'n volksraadpleging af te dwingen.

Als het Portugese parlement voorstemt, is Portugal het vierde Europese land, na Nederland, België en Luxemburg, waar euthanasie bij wet is geregeld. Ook de linkse regering van het katholieke buurland Spanje wil nog dit jaar met een voorstel komen om hulp bij zelfdoding in de wet op te nemen.