Lokale overheid Wuhan krijgt ervan langs op Chinese Twitter

Raak niet in paniek, we doen er alles aan om de uitbraak van het coronavirus in te dammen. Dat is de boodschap die de Chinese overheid uitstraalt. Maar die botst behoorlijk met sommige filmpjes die Chinezen delen op Weibo, de Chinese variant van Twitter.

Daarop zie je mensen met stofkapjes, die in paniek wegrennen, of plots in elkaar zakken op straat. Of die filmpjes ook echt gemaakt zijn in de miljoenensteden die op slot zijn gegaan, blijft vaak onduidelijk. Maar voor het onderbuikgevoel bij de Chinezen die de filmpjes zien, maakt het niet uit.

"Er is heel veel kritiek op de burgemeester van Wuhan", zegt sinoloog Manya Koetse. "Mensen hebben het gevoel dat er van alles onder het tapijt is geveegd. Vooral op hoe de lokale overheden de eerste weken hebben gehandeld, is volop kritiek."

In een zeldzame vertoning van zelfkritiek erkent de burgemeester van Wuhan dat de aanpak "niet goed genoeg was." Zhou Xianwang is bereid om op te stappen, zo verklaart hij op de staatstelevisie.

Sinds vorige week is het metropool in de provincie Hubei nagenoeg afgesloten van de buitenwereld. In Hubei is zo'n 60 miljoen mensen een reisbeperking opgelegd. Als Manya Koetse op sociale media kijkt, lijkt het alsof de chaos in het gebied wat is verminderd.

"Maar de situatie is nog niet onder controle. Er zijn te weinig ziekenhuisbedden, -personeel, handschoenen, mondkapjes en andere spullen. Daarom zijn ze nu ook bezig dat nieuwe ziekenhuis in een aantal dagen uit de grond te stampen. Mensen zijn heel bezorgd."

Op Weibo is te zien dat de tekorten op creatieve manieren worden aangepakt. Zo leren deze Chinese vrouwen hoe je een gezichtsmasker maakt van plastic mapjes:

Opvallend genoeg blijven de verwijten tegen lokale bestuurders online staan. In tegenstelling tot kritiek op de centrale overheid, die altijd wordt gecensureerd.

De lokale autoriteiten lijken dus een handige bliksemafleider voor de regering in Peking. Want daar weet men dat er iets moet worden gedaan met de felle kritiek. Zo'n 61 procent van de ruim 1,3 miljard Chinezen zit volgens de overheid tegenwoordig op internet. Dat geeft de inwoners iets meer macht dan in de tijd dat de overheid een monopolie had op de informatievoorziening.

Andersom geredeneerd bieden sociale media de Chinese overheid ook een goed middel om lokale overheden te controleren, zegt Manya Koetse. "Het is zo'n enorm land dus Weibo kan helpen te achterhalen op welke plek de verkeerde bestuurders zitten."

Normale programma gepauzeerd

Sociale media bieden Peking ook nieuwe manieren om het virus te bestrijden. Bijvoorbeeld door mensen op te sporen die mogelijk geïnfecteerd zijn geraakt op een openbare plek waar het virus is vastgesteld. "Ik heb al twee keer een pushbericht gehad van Weibo met de vraag: zat jij op dit tijdstip in deze trein in wagon zoveel, dan zoeken we jou."

Het valt de Nederlander ook op dat Chinese staatsmedia meer dan in verleden ook actief verslag doen van de nationale crisis. Zo werd een groot tv-evenement ter ere van het Chinese nieuwjaar er zelfs voor onderbroken.

"Dat was een bijzonder moment. Voor het eerst sinds 1983 werd het normale programma gepauzeerd voor een kijkje achter de schermen in de ziekenhuizen in Wuhan."

Bij de staatsmedia werd niets gezegd over de al dan niet echte filmpjes van mensen die in paniek op straat renden. "Maar de verslaggevers waren wel heel open over alle tekorten in Wuhan. Ze zeiden hardop: heel het land staat achter Wuhan."