Alpendorp vreest toeristenlawine door Frozenhype: 'Er is geen doorkomen aan'

• Judith van de Hulsbeek

  Correspondent Duitsland

De krap 800 inwoners - en de burgemeester - van het Oostenrijkse Hallstatt houden hun hart vast. Nu al bezoeken jaarlijks meer dan 1 miljoen toeristen het pittoreske Alpendorp. En nu gaat het gerucht dat Hallstatt de inspiratie was voor het koninkrijk Arendelle uit de film Frozen. Burgemeester Alexander Scheutz: "Ik dacht: oh nee, laat het niet waar zijn. Niet nog meer toeristen."

Hallstatt ligt er prachtig bij. Een kristalhelder meer, besneeuwde bergtoppen, kabbelende beekjes, houten huisjes met steigers aan het water. Het gebied werd in 1997 al uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed en is sindsdien al een populaire toeristenbestemming.

Eerst waren de inwoners en de burgemeester blij met alle aandacht. De zoutmijnen in de bergen boven Hallstatt moderniseerden, waardoor er steeds minder werk was. De jeugd trok weg en de stad had moeite het hoofd boven water te houden. Het toerisme bood nieuwe kansen en extra inkomen. Scheutz: "We konden ineens weer zonder steun rondkomen."

Zo'n tien jaar geleden explodeerde het. "Een aflevering van een populaire Zuid-Koreaanse soap werd hier opgenomen. Toen kwamen de Koreanen. Iets later werd Hallstatt compleet nagebouwd in China. Daar was zoveel media-aandacht voor, dat zette ons wereldwijd op de kaart", zegt Scheutz. Nu is hij zo ver dat hij zegt: blijf maar liever weg. Vooral toeristen die met touringcars komen, een paar foto's maken en weer weggaan, daar zit hij niet meer op te wachten. Het probleem is: dat zijn de meesten. Van de één miljoen bezoekers per jaar boeken er maar 140.000 een overnachting.

Vergelijk zelf: Arendelle en Hallstatt:

En nu is er dus nóg een reden om naar Hallstatt te komen. Onder meer op Chinese sociale media wordt gezegd dat het dorpje als inspiratie diende voor Arendelle, het koninkrijk van Elsa in de film Frozen.

Waar dat gerucht vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Heel waarschijnlijk is het niet. De stad Arendal in Noorwegen ligt, ook vanwege alle Scandinavische elementen in de film, meer voor de hand. Maar dat maakt toeristen niet uit. "Het lijkt er precies op", zegt Oh Han-byul uit Zuid-Korea verliefd. "Ik heb de film vier keer gezien en nu zie ik het in het echt."

Enkele toeristen over waarom ze naar Hallstatt zijn gekomen:

Ook vandaag zijn er veel toeristen in Hallstatt. De Indonesische Elisabeth Sabrina is groot fan van Frozen. "Ik ben erg blij dat Hallstatt op de planning stond. Ik vind dat het echt wel op Arendelle lijkt."

Zhao Yichao uit China maakt foto's voor een Chinees magazine. "Ik wil iedereen in China laten zien hoe mooi Hallstatt is, zodat ze ook hierheen komen." Iets dat ze in Hallstatt niet echt nodig vinden, bekendheid genoeg. Dat bevestigt de Zuid-Koreaanse Lim Chang Wook. "Hallstatt is heel bekend in Zuid-Korea. Iedereen heeft er wel van gehoord. De bergen, het meer, het is hier prachtig. Wie wil hier nou niet heen?"

Slechte reclame

De bewoners zijn het zo zat, dat ze een partij op hebben gericht met als belangrijkste punt: de toeristenstroom indammen. Bij lokale verkiezingen haalden ze bijna 30 procent van de stemmen. De oprichters van de partij zijn zo bang voor extra toeristen, dat ze elk interview categorisch afwijzen: "Slechte reclame is ook reclame".

De in Hallstatt geboren Melanie Pilz wil er wel wat over kwijt: "In de zomer is er hier geen doorkomen aan. Je wordt gewoon omvergelopen."

De toeristen zijn over het algemeen heel aardig, zegt Pilz, maar soms hebben ze volgens haar niet door dat er in Hallstatt ook echte mensen wónen. "Sommige bezoekers denken dat ze in een openluchtmuseum zijn. Op een dag stonden er twee Aziatische kinderen op onze trampoline in de -afgeschermde- tuin te springen. De ouders maakten er vrolijk foto's van. Toen hebben we wel even duidelijk gemaakt, dat dat niet de bedoeling was."

Ook lokale gids en fotograaf Edwin Husic ziet de problemen. Husic heeft zich gespecialiseerd in fototours. Volgens hem komen veel toeristen alleen voor dat ene plaatje. Onder #Hallstatt vind je op Instagram meer dan 600.000 foto's, vaak genomen vanaf hetzelfde punt. "In de zomer staan hier de hele dag door zo'n vier- tot vijfhonderd mensen. Ik heb weleens een half uur moeten wachten om dé foto te maken", zegt Husic. "Ik zou hier niet kunnen wonen."

Burgemeester Scheutz heeft maatregelen aangekondigd. Vanaf mei dit jaar mogen nog maximaal 54 touringcars toeristen afleveren en die moeten minstens 2,5 uur blijven, in de hoop dat de bezoekers ook uit eten gaan en de lokale middenstand spekken. Ook hoopt Scheutz dat Frozen-gerucht overwaait. "Het lijkt hier helemaal niet op Arendelle, toch?", glimlacht hij.