Van Veldhoven en Rutte: geen excuses voor scherpe PFAS-norm

Minister Van Veldhoven is niet van plan om excuses aan te bieden voor het stellen van een scherpe PFAS-norm, waardoor veel bouw- en baggerprojecten stil kwamen te liggen. De norm is vandaag, nog geen halfjaar na de invoering, verachtvoudigd: van 0,1 naar 0,8 microgram per kilo grond. Maar veel bouwbedrijven vinden dat dit besluit te laat komt en dat er al veel schade is aangericht.

Van Veldhoven bepaalde in de zomer dat grond die meer dan 0,1 microgram PFAS per kilo bevatte, te vervuild was om te verplaatsen. Die norm bracht veel bedrijven in de problemen, want de stof bleek bijna overal in Nederland in de grond te zitten. De bouwers konden er nergens meer mee naartoe, wat ertoe leidde dat veel werkzaamheden moesten worden gestaakt.

De minister voor Milieu en Wonen "zag de effecten" van de scherpe norm en zette in oktober het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) aan het werk. Dat voerde zo'n 1100 metingen uit, op basis waarvan een nieuwe norm werd gesteld. Veel mensen vinden dat er te laat aan de rem is getrokken. Veel werk lag vorige maand al stil. Maar Van Veldhoven zegt: "Ik snap dat bouwers denken in dagen en weken, maar bestuurlijk was dit het snelste wat we kunnen doen om de crisis op te lossen."

Zorgwekkende stof

Van Veldhoven is niet van plan om 'sorry' te zeggen. "Ik kan moeilijk excuses aanbieden voor het volgen van de wet", zegt zij. Die schrijft volgens haar voor dat als er een zorgwekkende stof wordt gevonden waar nog geen norm voor is, "je er niks mee mag". Daarom heeft ze gekozen voor de minimale mogelijkheid van 0,1 microgram. "Dan weet je dat het in de grond zit en dat je moet gaan nadenken over wat je ermee kan", verklaart zij. Ze had er alleen geen rekening mee gehouden dat PFAS "zo breed in Nederland in de bodem zat".

In deze video legt NOS op 3 uit hoe chemicaliën zand in de Nederlandse bouwmachines strooien:

Ook premier Rutte vindt dat het kabinet niets verkeerds heeft gedaan. "Het hele complex van de wetgeving dwong ons ertoe om de norm naar de veiligste waarde van 0,1 te brengen, zolang je niet weet wat de veilige norm echt is." Hij zegt dat als het kabinet er niet van overtuigd was geweest dat het niet anders kon, het wel voor een andere aanpak had gekozen. "Want waarom zou je dit willen, als het niet hoeft?"

De nieuwe norm "betekent dat grond die met maximaal 0,8 microgram PFAS is vervuild, kan worden beschouwd als schone grond en dus overal in Nederland gebruikt kan worden", zegt de minister. Zij denkt dat het overgrote deel van de bouw- en baggerprojecten hiermee is geholpen. De 0,8 microgram is overigens ook weer een tijdelijke norm. Het RIVM gaat meer metingen doen en komt naar verwachting voor de zomer van 2020 met een advies voor een definitieve norm, die misschien nog weer ruimer is. "Daar kan ik nu niet op vooruitlopen", zegt Van Veldhoven.