Witte Huis-medewerkers Jennifer Williams en Alexander Vindman getuigden vandaag in het impeachmentonderzoek
NOS Nieuws

Oekraïne-adviseur Witte Huis: 'Trump heeft een grens overschreden'

  • Arjen van der Horst

    Correspondent in de Verenigde Staten

  • Arjen van der Horst

    Correspondent in de Verenigde Staten

Op 25 juli spreekt Donald Trump met de kersverse president van Oekraïne, Volodymyr Zelensky. Na een uitwisseling van beleefdheden en felicitaties brengt Zelensky de Amerikaanse militaire steun aan zijn land ter sprake. De Oekraïense president geeft aan dat hij graag Amerikaanse anti-tankraketten wil kopen om zich beter te kunnen verdedigen tegen pro-Russische milities in het oosten.

"Maar dan wil ik je wel om een gunst vragen", is het inmiddels befaamde antwoord van Trump. De Amerikaanse president wil dat Zelensky twee onderzoeken begint: een naar zijn politieke rivaal Joe Biden en de ander naar een wilde samenzweringstheorie. Volgens de theorie, die al talloze keren ontkracht is, had Oekraïne en niet Rusland de Democratische e-mails in 2016 gehackt.

Een handjevol Witte Huis-medewerkers luistert mee met het gesprek. Een van hen is luitenant-kolonel Alexander Vindman, de voornaamste Oekraïne-adviseur van de Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis. Bij hem gaan alle alarmbellen rinkelen. "Ik kon niet geloven wat ik hoorde", zo getuigde Vindman vandaag in een openbare hoorzitting in het Congres. "Het is ongepast dat de president van de Verenigde Staten een buitenlandse mogendheid vraagt om een onderzoek te beginnen naar een Amerikaans staatsburger en een politieke rivaal."

'Grens overschreden'

Vindman raakte zo gealarmeerd dat hij zijn zorgen kenbaar maakte bij de raadsman van de nationale veiligheidsraad, John Eisenberg. Hij vertelde Eisenberg dat Trump "een grens had overschreden". De raadsman plaatste het transcript van het telefoongesprek onmiddellijk op een zwaar beveiligde server, die doorgaans alleen bedoeld is voor staatsgeheimen.

De luitenant-kolonel verscheen samen met Jennifer Williams voor de parlementaire commissie die onderzoek doet in het impeachmentproces tegen president Trump. Williams is een adviseur van vice-president Pence en net als Vindman was zij getuige van het gesprek tussen Trump en Zelensky. Ook zij verklaarde dat ze geschrokken was door het telefoongesprek. Doelend op het verzoek om de Biden te onderzoeken: "Ik vond het ongebruikelijk. In tegenstelling tot eerdere presidentiële telefoongesprekken die ik had waargenomen, ging dit over een binnenlandse politieke aangelegenheid."

Bevriezing militaire steun

Tijdens het verhoor kwam herhaaldelijk de militaire steun van Amerika aan Oekraïne ter sprake. In juli besloot het Witte Huis militaire hulp ter waarde van 391 miljoen dollar te bevriezen. Verschillende getuigen in het impeachmentonderzoek hebben eerder al verklaard dat het Witte Huis de militaire steun als drukmiddel gebruikte om Oekraïne ertoe te bewegen de door Trump gewenste onderzoeken te beginnen.

Vindman en Williams waren al in een vroeg stadium op de hoogte van Trumps besluit, al werd hen de officiële reden niet duidelijk gemaakt. Beiden getuigden dat niemand binnen het Pentagon, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nationale Veiligheidsraad het een goed idee vond om de militaire steun aan Oekraïne te bevriezen.

Volgens Williams speelde dit alleen maar Moskou in de kaart. "Elk signaal dat de Amerikaanse steun aan Oekraïne aan het wankelen bracht, zou Rusland kunnen gebruiken als een mogelijkheid om hun eigen positie in Oekraïne te versterken."

Aanvallen op getuigen

Luitenant-kolonel Vindman verscheen in vol militair ornaat voor de onderzoekscommissie. Hij zei dat hij dit met opzet deed, omdat hij gepikeerd was geraakt door de Republikeinse aanvallen op zijn integriteit en die van andere getuigen. President Trump had Williams en Vindland eerder uitgemaakt voor "Never Trumpers". Republikeinen en Trump-gezinde media trokken Vindmans loyaliteit aan de Verenigde Staten in twijfel vanwege zijn Oekraïense afkomst. Ook tijdens het verhoor gingen de aanvallen gewoon door. Het Witte Huis plaatste een kritische tweet over de competentie van Vindman.

Vindman noemde deze aanvallen "smerig" en "verwerpelijk". De luitenant-kolonel is in Oekraïne geboren, maar hij ontvluchtte als peuter samen met zijn vader en broers de Sovjetunie. Het gezin kreeg asiel in de VS en volgens Vindman is zijn familie altijd dankbaar geweest voor de kansen die Amerika heeft geboden. Al zijn broers hebben "uit vaderslandsliefde" gediend in de Amerikaanse strijdkrachten. Vindman kreeg de Purple Heart, een van de hoogste Amerikaanse militaire onderscheidingen, nadat hij in 2014 gewond was geraakt in Irak.

Vindman sprak tijdens het verhoor rechtstreeks zijn vader aan. "Pa, het feit dat ik hier zit tegenover gekozen leden van het Amerikaanse Congres is het bewijs dat je veertig jaar geleden de juiste beslissing hebt genomen om de Sovjetunie te verlaten en naar de Verenigde Staten te komen op zoek naar een beter leven voor ons gezin. Maak je geen zorgen, het komt goed. Ik vertel de waarheid."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl