Historische schuilkelder Kröller-Müller open voor publiek

De schuilkelder bij het Kröller-Müller Museum in Otterlo is voor het eerst in de geschiedenis open voor publiek. In de Tweede Wereldoorlog lag de kunstcollectie van het museum daar verborgen.

Kunstverzamelaar Helene Kröller-Müller liet de schuilkelder in 1939 bij het museum aanleggen. Ze was bang dat haar collectie gevaar zou gaan lopen als er oorlog zou uitbreken. Alle kunst van het museum werd er - in volgorde van kostbaarheid - verpakt en veilig verborgen voor de Duitsers en bombardementen. Het museum, dat in de oorlog dus leegstond, is gebruikt als noodhospitaal door het Rode Kruis.

Toestemming

Voor de bouw van de schuilkelder moest Kröller-Müller wel toestemming krijgen. "Ze had in 1928 haar hele collectie geschonken aan de Nederlandse staat', zegt Isabelle Bisseling van het Kröller-Müller Museum tegen Omroep Gelderland. "Dus ze kon niet zelf beslissen dat die bunker er moest komen. Daarvoor moest ze de minister overhalen." De kunstverzamelaar heeft de kelder zelf nooit gezien, want zij overleed twee maanden nadat die toestemming gegeven was.

De kelder is nu leeg en donker. "Het doet een beetje denken aan een wijnkelder", zegt een bezoekster, terwijl ze de dikke muren en rode bakstenen bekijkt. Een van de eerste bezoekers vanmorgen herkent niets als hij de schuilkelder betreedt. De man zwierf als zesjarige jongen regelmatig door de omgeving, maar kan zich de kelder niet herinneren. Die lag ook goed verstopt.

Vermomd

"De bunker ligt in de bossen vlak bij het museum en is eigenlijk vermomd als een duin", zegt Bisseling. "Hij was zo goed vermomd dat ook de Canadese bevrijders hem niet zagen. Ze hadden hun tanks boven op de schuilkelder neergezet." Uiteindelijk hielpen de Canadezen het museum opnieuw in te richten.

Vanwege 75 jaar bevrijding is de schuilkelder tot eind oktober geopend.