NOS Nieuws

Langzamer rijden rond de Veluwe scheelt, maar 130 blijft de norm

  • Rik van den Berg

    redacteur Online

  • Rik van den Berg

    redacteur Online

Minder hard rijden op de snelweg omdat het scheelt in de uitstoot van stikstof. Minister Van Nieuwenhuizen bepaalde maandag dat op drie stukken snelweg rond de Veluwe de maximumsnelheid omlaag gaat. En op de A2, tussen Amsterdam en Utrecht gaat de snelheid niet omhoog, zoals eigenlijk de bedoeling was. Wat scheelt het nou als we minder hard rijden?

Allereerst de maatregelen. Die vloeien voort uit het besluit van de Raad van State in mei van dit jaar om een streep te halen door het Programma Aanpak Stikstof. Kort gezegd is het daardoor niet meer mogelijk om een hogere uitstoot van schadelijke stoffen op een later moment te compenseren.

Voornemens en plannen alleen zijn niet genoeg. Het moet vaststaan dat kwetsbare natuurgebieden niet te maken krijgen met een hogere uitstoot. Eerder ging er om die zelfde reden al een streep door de bouw van een grote nieuwbouwwijk in Roermond en werd de opening van Lelystad Airport (opnieuw) uitgesteld.

Stiller asfalt

En nu gaat ook de automobilist het merken. Op de drie stukken snelweg rond het noordelijk deel van de Veluwe gaat de snelheid ergens deze maand van 130 naar 120 kilometer per uur. Het gaat om het stuk van de A28 tussen Strand Nulde en knooppunt Hattemerbroek, de A1 tussen de afrit Barneveld en knooppunt Beekbergen en de A50 tussen Beekbergen en de afrit Epe.

De stukken snelweg waarvoor de maatregelen gelden

Op de A2 is sinds de verbreding naar twee keer vijf rijstroken tussen Amsterdam en Utrecht, in 2011, flink gesteggeld over hoe hard je er mag. Aanvankelijk was het dag en nacht 100, later werd het 's avonds en 's nachts 130. Omwonenden en gemeenten langs de snelweg gingen naar de rechter, maar konden de verhoging niet voorkomen.

Van Nieuwenhuizen wilde de snelheid nu ook overdag naar 130 verhogen. Daarvoor is zelfs al stiller asfalt neergelegd op de buitenste twee rijstroken van beide weghelften. De uitspraak van de Raad van State maakt die verhoging onmogelijk.

'Landbouw grootste vervuiler'

Een auto die in plaats van 120 kilometer 130 gaat rijden stoot grofweg 12 procent meer stikstof uit, al is dat van meerdere factoren afhankelijk. Het verschil tussen 100 en 130 is zo'n veertig procent, heeft TNO eerder berekend.

Hoeveel het zou schelen als de maximumsnelheid in heel Nederland zou worden verlaagd, is niet duidelijk. Het RIVM durft zich niet aan een schatting te wagen, daarvoor is preciezer onderzoek nodig. Volgens Kees van Luijk, hoofd van het centrum Milieukwaliteit van het RIVM, is de landbouw door de uitstoot van ammoniak de grootste vervuiler als het om stikstof gaat. Het wegverkeer is voor een kleiner deel verantwoordelijk.

'Veel te hoog'

Het stikstofniveau in Nederland, en in de rest van Noordwest-Europa, is volgens hem vanuit het oogpunt van wat goed is voor flora en fauna "niet een beetje, maar veel te hoog".

Het verlagen van de maximumsnelheid rond een gebied als de Veluwe is dan effectief, zegt Van Luijk. Hij wijst er op dat de uitstoot op de Veluwe voor een relatief groot deel van het autoverkeer komt, omdat er weinig agrarische of industriële bedrijven zitten.

Wetenschappers hanteren voor wat een gebied aan kan als het gaat om vervuilende stoffen het begrip 'kritische depositiewaarde'. Op het kaartje hieronder is voor de natuurgebieden te zien waar de normen het meest worden overschreden, dat is in de paarse gebieden:

Het wegverkeer is naar schatting verantwoordelijk voor zo'n tien procent van de totale stikstofuitstoot in Nederland. Het gaat dan om al het verkeer, dus ook dat op lokale en provinciale wegen. En niet alleen om personenauto's, maar ook om vrachtwagens en bussen die toch al geen 120 of 130 rijden.

Winst is er ook op andere manieren te halen, via de technologie. Van Luijk wijst erop dat het wegverkeer door de komst van schonere motoren de laatste jaren een stuk minder vervuilend is geworden.

Minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat denkt helemaal niet aan een algehele verlaging van de maximumsnelheid. Ze wijst erop dat de Kamer een voorstander is van 130 kilometer per uur waar het kan. Ook in het regeerakkoord is het zo afgesproken.

Sterker, Van Nieuwenhuizen hoopt dat de maatregelen die ze maandag heeft genomen tijdelijk zijn en nog kunnen worden teruggedraaid. "Het is absoluut niet definitief." Hoe dat terugdraaien zou kunnen, is overigens nog niet duidelijk. Een commissie onder leiding van VVD'er Johan Remkes kijkt op dit moment naar de stikstofproblematiek.

Volgens Van Nieuwenhuizen is het ook niet zo dat er nog nieuwe snelheidsverlagingen aan zitten te komen. Op de drie snelwegen rond de Veluwe was een eerder verhoging van de snelheid nog niet definitief en daarom moet die worden teruggedraaid. Volgens de minister speelt dat op andere trajecten niet. "Misschien dat er nog één opduikt, maar ik heb dat nu niet in het vizier."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl