75 jaar na Market Garden voor het eerst herdenking met Duitsers

Militairen, tanks, legertenten en natuurlijk heel veel oude oorlogsvliegtuigen. Ede staat de komende dagen weer in het teken van de jaarlijkse vliegshow Wings of Freedom, wat de aftrap is van de herdenking van operatie Market Garden. Dat is dit jaar precies 75 jaar geleden en dus is de vliegshow groter dan ooit. En voor het eerst doen ook de Duitsers mee.

Omdat het er allemaal uit moet zien zoals in de Tweede Wereldoorlog, is in Ede een tijdelijke vliegbasis ingericht, compleet met verkeerstoren en kampement. Er staan dus ook Duitse tenten met Duitse re-enactors die de situatie naspelen. "We leven 75 jaar in vrijheid, dat is bijzonder", zegt organisator Matin Schoonderbeek. "Die 75 jaar vonden wij een mooi moment om ook de Duitsers erbij te hebben. Die waren uitermate positief."

Tussen de vliegoefeningen door reageren ook toeschouwers positief:

Schoonderbeek kwam twee jaar geleden met het idee. "We zijn in gesprek gegaan met gemeenten, de provincie, instanties en musea om te kijken wat voor gevoeligheden er liggen. Uiteindelijk kwamen daar geen echte argumenten naar boven om het niet te doen."

Hij vroeg ook advies aan zijn 91-jarige moeder, die de oorlog heeft meegemaakt. "Toen zij zei dat ze het helemaal geen raar idee vond, was voor mij de reden om te zeggen: we gaan het gewoon eens doen."

De organisatie van Wings of Freedom zocht contact met de Duitsers en die reageerden direct enthousiast. "Dat is omdat ze de geschiedenis ook een beetje achter zich willen laten. We werden erg hartelijk ontvangen en dan krijg je de reactie: 'wat fijn dat we erbij mogen zijn'", vertelt Schoonderbeek.

Wel moet er met een aantal dingen rekening gehouden worden, legt Schoonderbeek uit. "Zo heb je in Duitsland het protocol dat je geen hakenkruizen mag gebruiken, dus die zul je niet zien."

Hoewel de Duitsers de komende dagen weer even de vijanden zijn, zit dat in het 'echte leven' wel anders. "Gisteren hebben we nog met elkaar een barbecue gehad. Dat is prachtig om te zien. Dan zie je die verbroedering, zoals je die ook in Europa ziet. Ook dat gaan we de komende dagen in Ede laten zien."