Er moet extern onderzoek komen naar aangiften van discriminatie bij de politie. De interne aanpak tot nu toe, met bijvoorbeeld portefeuillehouders diversiteit, heeft geen cultuuromslag opgeleverd. "Alleen externe druk die lang aanhoudt, heeft effect", zegt Peter Gieling, oud-politiechef van Utrecht. Hij ging vijf maanden geleden met pensioen. Kort daarvoor was hij nog hoofd Basis Politie Onderwijs.
Gieling onderschrijft het verhaal van de extern ingehuurde politiecoach Carel Boers een week geleden in de NRC dat de korpsleiding meldingen over misstanden als seksuele intimidatie en aanrandingen consequent negeert. "De norm wordt gesteld door blanke, oudere heteromannen", zei Boers in dat interview. Dat leidt ertoe dat agenten "zich op het politiebureau vaak veel onveiliger voelen dan bij de uitoefening van hun taak op straat".
Met Gieling wordt die kritiek nu dus ook gedeeld door iemand die de politie door en door en van binnenuit kent. "De laatste zes jaar is de aansturing op de cultuurverandering iedere continuïteit weg", zegt hij. "De mensen die dat aansturen daar zit geen continuïteit in."
'Lafheid'
De oud-politiechef van Utrecht noemt meerdere redenen waarom het probleem hardnekkig blijkt. "Wat ook meespeelt is lafheid. Een woord dat nooit wordt gebruikt bij de politie en ook moeilijk uit mijn mond komt. Maar ik heb ook zelf situaties meegemaakt dat ik een district moest toespreken en dat ik het toch in het midden liet. Om niemand voor het hoofd te stoten."
Gieling kan goed beschrijven wat er gebeurt als mensen problemen melden binnen de politie. "Als mensen eindelijk de moed bij elkaar geraapt hebben om iets aan te kaarten, krijgen ze standaardreacties terug. Er wordt gelijk getwijfeld aan die persoon, terwijl er nooit wordt getwijfeld aan de leidinggevende die erop reflecteert."
De oplossing ligt volgens de oud-politiechef in externe hulp. "Een groep wijzen van buiten, dan vermijd je alle schijn. Er lopen genoeg politiemensen rond die het kunnen, maar vermijd de schijn. Bovendien geef je een signaal af dat het menens is."
Illustratief is de moeite die het Gieling zelf kost om het probleem publiekelijk te bespreken, zoals met Nieuwsuur. Maar het moet, zo vindt hij. "Ik voel nu in mijn lijf de laatste dagen de spanning. Terwijl ik gewoon een witte hetero ben. Het is het moeilijkste dat ik ooit heb gedaan."
De korpsleiding van de Nationale Politie is om een reactie gevraagd, maar die is daar niet op ingegaan.
