De Nederlandse economie is vorig jaar met 2,5 procent gegroeid: dat is onze een-na-hoogste groei in de afgelopen tien jaar. Het CBS meldde vandaag ook dat de krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt verder toeneemt. Voor elke honderd werklozen zijn er inmiddels tachtig vacatures beschikbaar.
Nederland doet het daarmee een stuk beter dan omringende landen. We vroegen onze econoom Mathijs Bouman om de cijfers te duiden.
Hoe bijzonder zijn de Nederlandse cijfers?
"Bijzonder dat de Nederlandse economie in het vierde kwartaal van 2018 weer flink is gegroeid, want in het najaar leek het nog stil te vallen. Vanaf begin 2014 is er geen kwartaal meer geweest met krimp. We hebben nu dus 19 kwartalen achter elkaar groei gehad. Sinds de Tweede Wereldoorlog was er alleen in de jaren 90 een langere periode met alleen maar groei."
"Daar komt bij; de werkloosheid is historisch laag. En het aantal vacatures was nog nooit zo hoog. De inhaalgroei van na de crisis van 2008 is daarmee nu echt wel voorbij. De volledige voorraad aan beschikbare arbeidskracht is in 2018 wel opgegaan."
Wat doet Nederland nou beter dan de landen om ons heen?
"Dat is eigenlijk per land wel verschillend. We doen het beter dan Duitsland vooral omdat Duitsland veel eerder begon met herstel. De werkloosheid is daar nóg lager dan hier. Ze liepen daardoor ook eerder tegen de grenzen van hun groei aan. In 2018 ging het in de industrie wereldwijd veel slechter en Duitsland draait veel meer op industrie dan Nederland. Denk bijvoorbeeld aan de auto-industrie."
Economische groei in 2018 vergeleken met buurlanden
| Land | Groeipercentage |
| Nederland | 2,5 |
| Duitsland | 1,5 |
| Frankrijk | 1,5 |
| België | 1,4 |
| VK | 1,4 |
"Maar we doen het ook beter dan Frankrijk en België. Dat komt doordat we een beter, verstandiger economisch beleid voeren, met een beter werkende economie. In Frankrijk ontstond een dip toen bijvoorbeeld de gele hesjes maatregelen afdwongen bij president Macron. Ook deden al die demonstraties in de grote steden op zaterdagen de economie geen goed: de mensen gingen op die dagen geen boodschappen doen."
"Bij de Britten werpt de brexit zijn schaduw vooruit. Tot vlak voor het referendum in 2016 ging het goed, daarna is de wil om te investeren afgenomen. Opvallend: er is wel flink gehamsterd om voor te bereiden op voorraadtekorten, maar dat weegt niet op tegen de slechte verwachtingen."
Hoe ziet de rest van 2019 eruit?
"Je zag eind 2018 al de export tegenvallen. De groei kwam vooral voort uit binnenlandse vraag van consumenten en investeerders. Maar Nederland heeft een open economie: als de vraag in Europa terugloopt, kan de Nederlandse economie niet op eigen kracht volhouden."
"De ontwikkelingen voor de rest van het jaar hangen nauw samen met hoe het met de brexit zal gaan. Wordt het toch nog een zachte brexit, dan verwacht het CBS dat de groei boven de twee procent uitkomt. In het slechtste scenario, een no-deal, valt er eigenlijk geen voorspelling te doen. Dat zou een soort Lehman Brothers-moment zoals in 2008 kunnen zijn: een gebeurtenis waarvan economen de gevolgen niet kunnen voorspellen."
"Maar hoe de brexit ook afloopt: het is onwaarschijnlijk dat we zo hard blijven groeien als de afgelopen jaren. De krappe arbeidsmarkt hindert bedrijven en zorgt er zelfs voor dat de overheid veel van zijn bestedingsplannen niet kan uitvoeren."
