Rembrandtjaar 2019

Rembrandt is van heel Nederland, niet alleen van Amsterdam

  • Ronja Hijmans

  • Ronja Hijmans

Kan je 'te veel' Rembrandt hebben? Volgens Taco Dibbits, directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam, is dat dezelfde vraag als: "Kan je te veel liefde, of te veel mooi weer hebben? Rembrandt is nooit te veel".

Vrijdag opent in het Rijksmuseum een van de kopstukken van het Rembrandtjaar: 'Alle Rembrandts'. 23 schilderijen, 60 tekeningen en 300 etsen. De internationale aandacht voor de tentoonstelling is volgens Dibbits "overdonderend" en meer nog dan bij 'late Rembrandt' in 2015.

Maar het is volgens de initiatiefnemers van het Rembrandtjaar ook juist de bedoeling dat de bezoekers Rembrandt en de Gouden Eeuw gaan ontdekken buiten Amsterdam.

19 tentoonstellingen in tien verschillende steden telt Rembrandtjaar 2019. Van Middelburg voert de route via Dordrecht, Delft, Den Haag, Leiden, Haarlem, Amsterdam, Hoorn en Enkhuizen tot aan Leeuwarden. Negen tentoonstellingen hebben direct met Rembrandt te maken, tien gaan er over de Gouden Eeuw.

'Alle Rembrandts' in het Rijksmuseum

Initiatiefnemer Jos Vranken van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen richt zich bewust op heel Nederland. "We hopen dat mensen geïnspireerd raken om Nederland te ontdekken aan de hand van het thema Rembrandt en de Gouden Eeuw. We willen bezoekers spreiden en ze verleiden om naar nieuwe en andere plekken te gaan."

Dat was in 1969 wel anders: bij de 300ste sterfdag was er welgeteld één tentoonstelling, in het Rijksmuseum. Wat is er dan in de tussentijd gebeurd? Volgens Emilie Gordenker van het Mauritshuis, met de tentoonstelling 'Rembrandt en het Mauritshuis', heeft het te maken met het succes van musea in het algemeen. "Ze zijn opener, toegankelijker en spreken verschillende doelgroepen beter aan."

Daar sluit Kris Callens van het Fries museum (tentoonstelling: 'Rembrandt en Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw') zich bij aan. "Musea zijn veel meer over zichzelf gaan nadenken: wat hebben wij te bieden? Maar Rembrandt is ook van heel Nederland, een symbool van de natie. Je kan er verhalen mee vertellen die van iedereen zijn."

Meer dan exposities

Maar het Rembrandtjaar is nog veel meer dan de 19 exposities. De Nachtwacht wordt na-gefotografeerd, het NTR-programma Project Rembrandt gaat in de geest van de meester op zoek naar de beste amateurkunstschilder van Nederland, en, net als in 1956, was ook dit Rembrandtjaar weer reden tot verkleedpartijen in 'Nachtwachtstijl'.

Onno Blom, die momenteel werkt aan een biografie van de jonge Rembrandt, kijkt er met lichte verwondering naar. "Hij is uitgeroepen tot onze nationale held en elke aanleiding is goed genoeg om hem eens in de lucht te steken. Musea kunnen zich niet veroorloven om te zeggen dat ze niet meedoen, dus ze gaan allemaal achter elkaar aan in de polonaise."

"Dat Rembrandt zo'n wereldmerk is geworden is ook fantastisch, want zijn werk is het waard om naar te kijken en zijn leven is ontzettend bijzonder in allerlei opzichten. Maar het voelt soms ook gek: het ene moment ben ik in mijn eentje het archief aan het uitpluizen op zoek naar onbekende details over Rembrandt, het andere moment loopt ineens iedereen met hem te koop, inclusief Marco Borsato."

Iedereen voelt iets bij Rembrandt.

Taco Dibbits, directeur Rijksmuseum

Taco Dibbits van het Rijksmuseum vindt dat Rembrandt vooral van iedereen moet blijven. "Het mooie is, wij hebben de regie niet over wat iedereen met Rembrandt doet. Iedereen voelt er iets bij en dat komt op veel verschillende manieren naar boven. Ik vind het fantastisch dat 350 jaar na de sterfdag van Rembrandt zoveel mensen nog van de kunstenaar houden en dat ook laten zien."

En komt er over vijtig jaar weer een Rembrandtjaar? Als het aan Dibbits ligt wel. "Elke gelegenheid grijp je aan om er een fantastisch feest van te maken, want Rembrandt is een kunstenaar van alle tijden. We zullen hem de komende jaren zeker levend houden, maar je kan maar eens in de vijftig jaar zo'n feest geven."

Reportage: Rembrandt is overal dit jaar

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl