Weggestemd door je collega's: bedrijf experimenteert met ontslag

Een it-bedrijf in Maassluis gooit het over een andere boeg bij reorganisaties. Normaal gesproken bepaalt de baas wie er blijft en wie er vertrekt. In Maassluis doen ze dat anders. Medewerkers van Keytoe mochten onlangs in een stemronde op post-its hun voorkeur uitspreken.

Bij het bedrijf heeft het personeel de vrijheid om zelf de werktijden in te delen en bepalen collega's deels elkaars salaris. Toen afgelopen zomer een paar grote klanten afhaakten, moest er iets gebeuren om een faillissement te voorkomen. Op een dinsdagochtend in augustus kwam het personeel bij elkaar om te gaan stemmen.

"Collega's bepalen hier alles zelf", zegt Lennard Toma, organisatiepsycholoog en sinds vier jaar bij het bedrijf. "Er zijn geen managementlagen, dus de collega's gingen bij elkaar zitten en dat was een heel bijzonder proces."

Een voor een werden de stemmen voorgelezen en streepjes gezet op het bord. Bij de namen van werknemers werd het salaris genoteerd zodat iedereen wist hoeveel er bespaard zou worden. Vijf collega's moesten het veld ruimen.

Een van de mensen die weg moesten was de 23-jarige Raphael Schuler. Voor hem was het snel duidelijk dat hij moest vertrekken. "Een heel raar gevoel. Ik zag nog een streepje, nog een streepje en nog een streepje erbij komen..."

"Ik kwam net terug van vakantie en meteen bij het eerste overleg 's ochtends werd er gezegd dat we ons moesten richten op onze core business. Toen wist ik al dat ik er waarschijnlijk niet bij zou zitten."

Het voelt volgens hem beter om weggestuurd te worden door collega's dan door een baas. "Als je baas je wegstuurt, kun je nog zeggen dat je het niet snapt. Maar als iedereen het zegt, dan lijkt het toch wel een verstandige keuze."

Sfeer

Er vallen allerlei bezwaren aan te voeren tegen deze manier van reorganiseren. Weten collega's van elkaar hoe goed of slecht ze presteren? En wie voorkomt dat persoonlijke voorkeuren te zwaar meewegen bij de stemming?

Volgens Lennard Toma was dat geen probleem. "Ze keken er heel praktisch naar, wat is het beste voor de toekomst van Keytoe. Als er dingen mis waren gegaan, hadden collega's elkaar gecorrigeerd, verwacht ik."

Voor collega's die niet zijn ontslagen is het nu wel anders werken. Ze weten precies hoeveel mensen op ze hebben gestemd om ze weg te sturen en wie dat waren. Maar volgens het bedrijf blijft de sfeer goed. "Ik heb er begrip voor dat collega's ook op mij hebben gestemd", zegt een werknemer. "Dat moet je ook wel hebben bij zo'n stemming."

Trend

Keytoe kijkt tevreden terug op de aanpak en de meeste ontslagen collega's zijn weer elders aan het werk. Mocht er weer een reorganisatie nodig zijn, dan pakken ze het op dezelfde manier aan, verwacht Toma.

Volgens organisatiedeskundigen is het onwaarschijnlijk dat deze vorm van reorganiseren een nieuwe trend wordt. Vooralsnog zijn er geen grote bedrijven bekend waar collega's elkaar mogen wegstemmen.