Toiletrevolutie in China: van gat in de grond naar hypermodern toiletblok

• 

  Marieke de Vries

  correspondent China

Dat de openbare toiletten in China niet naar viooltjes ruiken, is bij iedereen die er wel eens is geweest wel bekend. Maar dat meer dan een kwart van de Chinezen ondanks de economische groei nog steeds alleen die openbare toiletten hebben om zich te ontlasten weten niet veel mensen. Als het aan president Xi Jinping ligt overigens niet lang meer: hij wil dat alle toiletten in China voor 2030 aan de laatste hygiëne-eisen gaan voldoen.

In een volksbuurt in het noordwesten van Beijing is daar vandaag, op internationale toiletdag, nog niets van te merken. Daar sloffen vanmorgen de bewoners in hun pyjama's op hun gemak naar het openbare toilet, een betonnen gebouwtje. Daarin zijn zowel voor de dames als voor de heren vijf hurktoiletten, zonder schotten ertussen. Iedereen kan z'n buurman of buurvrouw dus horen, zien en ruiken tijdens de ochtendboodschap.

Ze zijn niet anders gewend hier, maar sommigen beginnen er ook wel genoeg van te krijgen. "Ik zou wel wat meer privacy willen", zegt een dame op een scooter met een nepbontkraag. "Gewoon een hokje waar je je in kan terugtrekken. Gelukkig heb ik gehoord dat ze deze toiletten ook binnen drie jaar willen renoveren, zoals ze dat ook bij de toiletten in de binnenstad hebben gedaan."

Een andere buurtbewoonster vindt het toiletblok nog prima voldoen. Van haar hoeven er dan ook geen toiletpotten komen om op te zitten. "Daar hou ik helemaal niet van, dat is helemaal niet hygiënisch." Veel Chinezen vinden de toiletpotten waar we in het westen op zitten maar raar en vies, want je gaat toch niet op de afdruk van andermans billen zitten?

De Chinese president Xi Jinping riep in 2015 de toiletrevolutie uit, een term die nog steeds aanslaat in het van origine communistische land. Tussen 2015 en 2017 werden er (volgens schattingen) meer dan 68.000 openbare toiletten gerenoveerd. Nu, drie jaar later, zou het land inmiddels ruim twee en een half miljard euro hebben uitgegeven aan de sanitaire opknapbeurten.

Dat extra geld en de goedkeuring van de president zorgde er ook voor dat sommige steden of stadswijken doorsloegen in de modernisering van hun toiletblokken. Er kwamen toiletten met wifi, oplaadplaatsen voor elektrische voertuigen en sommigen zagen eruit als kastelen, gewone woonhuizen en zelfs menselijke gezichten.

In een hypermodern nieuw toiletblok in de tech-wijk van Peking hangt een automaat die met behulp van gezichtsherkenning afgemeten stukken toiletpapier aan de bezoekers geeft. Volgens de officiële versie was dit nodig omdat mensen wc-papier stalen, maar het komt ook niet slecht uit dat de gezichtskenmerken van de bezoekers op die manier in een databestand terecht komen.

Het toiletblok valt onder het Milieu- en Sanitatiecentrum van Huo Yang. Hij vertelt trots hoe ze hier de openbare toiletten in het westen hebben ingehaald: "We tonen op digitale schermen de temperatuur in de toiletten, de luchtvochtigheid, maar ook het gehalte ammoniak en de luchtkwaliteit binnen. Als die niet goed of prettig is, passen we die aan. Bovendien wordt er minder water weggespoeld bij het doortrekken. "

En er zijn hokjes, zodat iedereen zich rustig kan terugtrekken. Één ding is niet veranderd: zowel bij de heren als bij de dames zijn het vooral hurktoiletten. Bij beide seksen is er maar één toiletpot, waarschijnlijk voor die ene westerling die soms op bezoek komt.