Prinsjesdag: waar gaat het morgen over en waarover juist niet?

Voor premier Rutte is het inmiddels gesneden koek, maar een deel van de leden van zijn derde kabinet maakt morgen zijn debuut in de Ridderzaal. Het is de derde dinsdag van september, Prinsjesdag, de eerste van het kabinet-Rutte III.

In de Troonrede en de Miljoenennota presenteert het kabinet morgen zijn plannen voor volgend jaar, samen met de verwachte kosten en opbrengsten. Een deel daarvan lekte vorige week al uit. De plannen komen voort uit de afspraken die VVD, CDA, D66 en ChristenUnie vorig jaar vastlegden in het regeerakkoord. Wat kunnen we nog meer verwachten?

Politiek verslaggevers Ron Fresen en Xander van der Wulp wagen zich aan een voorspelling over de Troonrede. Op dat moment loopt toevallig premier Rutte langs over het Binnenhof. Zonder Troonrede: "Die is al lang af."

Sommige plannen liggen morgen onder een vergrootglas. De veelbesproken afschaffing van de dividendbelasting bijvoorbeeld, en het dichtdraaien van de Groningse gaskraan. Maar er zijn ook onderwerpen die morgen juist geen aandacht krijgen, weten politiek verslaggevers Fresen en Van der Wulp. Terwijl het soms om heikele kwesties gaat.

Het pensioenstelsel is zo'n kwestie. Het kabinet wil dat stelsel graag vernieuwen, met bijvoorbeeld voor iedereen een individueel 'pensioenpotje'. Maar daarvoor moeten werkgevers- en werknemersorganisaties - de 'polder' - en de Sociaal-Economische Raad eerst onderling tot een akkoord komen. Dat is tot nu toe nog niet gelukt.

Zo blijven er, ook na morgen, nog best wat dingen onzeker. Niet alleen over de pensioenen, maar ook over bijvoorbeeld het klimaat zullen we op Prinsjesdag niet veel horen. "Terwijl het echt gaat om grote onderwerpen die mensen uiteindelijk allemaal raken", zeggen Fresen en Van der Wulp in deze video.

Ook zullen we na morgen nog niets weten over de kosten van het klimaatakkoord. Afgelopen juli maakten bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden afspraken over het terugdringen van de CO2-uitstoot in Nederland.

Maar pas later dit jaar sluiten zij een definitief akkoord. Dan weten we precies welke maatregelen worden voorgesteld en hoe het zit met de kosten en opbrengsten daarvan. "Alles moet nu nog worden doorgerekend", zegt politiek verslaggever Fresen. En daarna wordt het pas concreet. "Wat gebeurt er met je energierekening?"

Dat weten we voorlopig dus nog niet. Volgens politiek verslaggever Van der Wulp hoopt het kabinet bij dit soort grote onderwerpen nog steeds op een soort overeenstemming vanuit de maatschappij. "Het zijn zulke ingewikkelde onderwerpen. Het kabinet wil die niet opleggen, maar hoopt dat gesprekken in de polder nog tot iets leiden. Dat geldt voor de pensioenen, maar ook voor het klimaat."

Ondanks dat het kabinet morgen dus nog niet van alle plannen een uitwerking kan laten zien, wil het toch een positieve boodschap afgeven. Volgens Fresen en Van der Wulp wordt deze eerste Prinsjesdag van Rutte III zelfs de vrolijkste van dit kabinet.

Het is voor het kabinet belangrijk om de meeste andere afspraken uit het regeerakkoord nu wel snel om te zetten in beleid. Want volgend jaar zijn er verkiezingen voor de Provinciale Staten, die daarna een nieuwe Eerste Kamer kiezen. Daar heeft het derde kabinet van Rutte nu nog een (krappe) meerderheid, maar dat kan na de Eerste Kamerverkiezingen zomaar anders zijn.

Volgens Fresen horen we morgen "een van de meest positieve Prinsjesdagboodschappen" in jaren. "Het kabinet regeert in een tijd dat het goed gaat met Nederland en dat wil het in de begroting laten zien."

Donderdag werd al bekend dat 96 procent van de Nederlandse huishoudens er volgend jaar op vooruit gaat. Gemiddeld stijgt de koopkracht met 1,5 procent.