Wetenschappers: gebruik handelsconflict om klimaatprobleem aan te pakken

Het handelsconflict met de VS én de CO2-uitstoot kunnen tegelijk worden aangepakt als we andere sancties gebruiken tegen Amerika. Op die manier kunnen twee vliegen in één klap worden geslagen. Wetenschappers van vier verschillende universiteiten concluderen dat na drie jaar onderzoek in een artikel in het tijdschrift Nature.

De onderzoekers presenteren alternatieve tegenmaatregelen op het handelsconflict die beter zijn voor het klimaat. Ze pleiten voor het heffen van extra tarieven op goederen waar bij de productie veel CO2 wordt uitgestoten, zoals staal of olieproducten uit de VS. "We weten dat het beleid van de VS problematisch is voor handel en klimaat. Wij linken deze twee gebieden en komen met een mogelijke oplossing voor beide", zegt Harro van Asselt, een van de wetenschappers die aan het onderzoek heeft bijgedragen.

Volgens de wetenschappers kan een klimaatheffing de ontwikkeling van schonere technologieën stimuleren. Daarnaast kan het ook voorkomen dat bedrijven zich verplaatsen naar andere landen om onder strenge CO2-regels uit te komen om daarmee kosten te besparen.

Sterke coalitie

"Op dit moment zijn vooral de EU, China, Mexico en Canada de dupe van het handelsconflict met de VS. In die landen worden nu tegenmaatregelen verzonnen tegen het beleid van Trump", zegt Van Asselt.

De maatregelen die nu op de tafel liggen bij de EU zijn vooral gericht op producten uit het middenwesten van de VS, een regio waar veel Trump-stemmers wonen. "Heel strategisch gekozen dus", zegt Van Asselt. "Maar op de lange termijn zijn heffingen op producten met een vervuilend productieproces effectiever, omdat dan ook de opwarming van de aarde kan worden tegengegaan."

Eerdere pogingen van de EU om CO2-uitstoot terug te dringen door handelsmaatregelen waren niet succesvol. "Die maatregelen zijn nooit aangenomen, maar toen stond de EU er alleen voor. En dat is lastig als het om handel gaat", zegt Van Asselt. "Nu kunnen we een sterke coalitie vormen, samen met de andere landen die te maken hebben met het problematische handelsbeleid van Trump ."

Niet iedereen is het eens met de onderzoekers. Steven Brakman, hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen, denkt dat het beter is om de twee doelen van de gepresenteerde maatregelen gescheiden te houden. "Dan blijven de motieven helder. Problemen in het productieproces kun je beter rechtstreeks aanpakken met regelgeving, niet indirect door handelsbeleid. Het invoeren van een CO2-belasting kan bijvoorbeeld een betere manier zijn om het milieu te beschermen."

Brakman pleit voor het zo veel mogelijk in stand houden van de vrije markt. "We moeten oppassen dat het klimaatargument niet wordt gebruikt om te verhullen dat het eigenlijk om protectionisme gaat." Volgens hem moeten tegenmaatregelen juist gericht zijn op het stimuleren van de vrije markt. Brakman: "Om te voorkomen dat het handelsconflict verder uit de hand loopt, kan de EU beter met Trump overleggen en bestaande invoertarieven verlagen dan met nieuwe heffingen komen."