Grijpen EU-burgers in Groot-Brittannië hun kans, nu ze mogen stemmen?
Ze mochten niet naar de stembus tijdens het brexit-referendum in 2016. Ook niet bij de landelijke verkiezingen vorig jaar. Maar bij de gemeenteraadsverkiezingen vandaag mogen de drie miljoen EU-burgers in Groot-Brittannië zich wel uitspreken. Gaan ze dat ook doen?
"De verslagenheid bij mij was echt gigantisch, vlak na het referendum", vertelt de van oorsprong Nederlandse Francisca Oxley. "Ik ging door allerlei emoties heen. Van machteloosheid naar woede tot: 'ik moet iets doen'."
Oxley (48) woont al 18 jaar in Groot-Brittannië en is getrouwd met een Brit. Ze meldde zich aan bij de Liberal Democrats, de enige partij die zich openlijk tegen brexit blijft verzetten. Vandaag is ze kandidaat-gemeenteraadslid in Thames Ditton, iets ten westen van Londen. "Ik had nooit verwacht dat ik nog eens politiek actief zou worden. Maar ik ben blij dat ik nu iets kan doen."
Ze is de afgelopen weken heel Londen doorgereisd voor de campagne en hoopt vurig dat al die EU-burgers hun stem vandaag massaal zullen gebruiken. "Ik ben nog geen EU-burger tegengekomen die pro-brexit is."
'Brexit hangt boven verkiezingen'
Ook al gaan gemeenteraadsverkiezingen over lokale thema's als de openingstijden van winkels of de keren dat het vuilnis wordt opgehaald, toch vindt Oxley dat brexit wel degelijk ook boven deze verkiezingen hangt. "Het is simpel, als brexit op een drama uitloopt zal dat de economie keihard raken. En dan zal er veel minder geld beschikbaar zijn voor gemeentes."
Daarnaast is het voor oppositiepartijen een uitgelezen kans om de Conservatieve Partij van premier May een flinke slag toe te brengen. En zeker in Londen, waar één miljoen EU-burgers wonen, is de stemming over het algemeen zeer anti-brexit.
Niet verwonderlijk dat de Conservatieven het zeker in Londen deze campagne zo min mogelijk over brexit wilden hebben en zich vooral op lokale issues stortten. Onder de Conservatieven besloten de Britten immers uit de EU te stappen.
Ik kreeg niet het gevoel dat Oost-Europeanen massaal zullen gaan stemmen
Toch houdt Oxley een slag om de arm als het gaat om de bereidheid van EU-burgers om ook gebruik te maken van hun stemrecht. "Wat ik zie is dat bijvoorbeeld Nederlanders, Duitsers of Fransen in Londen veel sneller bereid zijn om te gaan stemmen. Dat zijn traditionele EU-landen en die groep in Londen is veelal hoogopgeleid. Maar kijk je naar Oost-Europeanen, Polen of Roemenen, die voelen zich toch minder betrokken bij de EU. En ik kreeg niet het gevoel dat zij massaal zullen gaan stemmen. Polen vormen wel de grootste groep EU-burgers in Groot-Brittannië."
Dat zou enorm zonde zijn, vindt de kandidaat voor de Liberal Democrats, omdat in sommige wijken in Londen de EU-populatie tussen de 15 en 20 procent is, soms zelfs nog meer. "Omdat de opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen altijd laag is, kunnen zij al gauw het verschil maken." Alleen vreest zij dus of dat uiteindelijk ook gaat gebeuren en of de Conservatieven met name in Londen ook echt pijn zullen lijden.
Tot 23.00 uur Nederlandse tijd kunnen de Britten naar de stembus. De definitieve uitslag in Londen wordt in de loop van vrijdag verwacht.