Elke week demonstreert Kim bij Samsung: stop met onderdrukken
De komende weken zullen we vooral vrolijk sportief nieuws en veel lachende gezichten uit Zuid-Korea zien komen, maar onder die Asian smile gaat vaak een zwaar leven schuil. Een leven dat gedomineerd wordt door werk en waarin persoonlijke ontwikkeling en creativiteit niet erg gewaardeerd worden. Want aan de booming elektra-economie van Zuid-Korea, die we in het westen vooral leerden kennen van merknamen als Samsung, LG en Hyundai, hangt een prijskaartje: de werkdruk is gigantisch hoog.
Het afgelopen jaar pleegden meer dan 13.000 mensen zelfmoord en er zijn na Turkije de meeste werkgerelateerde dodelijke ongelukken in een ontwikkelde economie. De grote familieconglomeraten hebben namelijk alle macht in handen en werknemers hebben weinig te zeggen.
Iedere woensdagochtend rijdt Kim Song Hwan zijn bestelbusje met grote megafoons tot voor de ingang van het hoofdkantoor van Samsung. Terwijl mannen en vrouwen in strakke pakken zich naar binnen haasten, begint hij zijn staccato protestroep: "Hé Samsung-conglomeraat: zak in de stront! Stop met het onderdrukken van je werknemers!"
22 jaar geleden werd hij bij Samsung ontslagen omdat hij een vakbond wilde oprichten. Dat verbood het concern, omdat hij daarvoor mensen wilde mobiliseren en het mobiliseren van mensen is, volgens Kim, een bedreiging voor de macht van het bedrijf. "De voormalige topman van Samsung wendde illegale middelen aan om ons het recht op een vakbond te ontzeggen. Er zijn geen arbeidsrechten binnen Samsung", zegt hij.
De arbeidsomstandigheden stonden nogal eens ter discussie. Er zijn mensen ziek geworden van de chemicaliën in de fabrieken, ze kregen leukemie, lupus en multiple sclerose. Maar de elektronicagigant sloot een deal met de corrupte politici die er toen nog zaten om informatie over de chemicaliën in de doofpot te stoppen.
Kim Song Hwan belandde in de gevangenis omdat hij het imago van Samsung had beschadigd toen hij een vakbond wilde oprichten. Na 2,5 jaar kwam hij vrij, mede dankzij onverwachte steun uit politieke hoek.
Roh Hoe-Chan van de Rechtvaardigheidspartij stak zijn nek voor hem uit. "Hoewel de arbeidswet de werknemers beschermt, is het toch decennia lang het beleid van deze concerns geweest om hun werknemers te onderdrukken en ze te verbieden voor zichzelf op te komen. De vorige regeringen zagen dat door de vingers en accepteerden het."
De lange arm van de grote concerns strekte zelfs zo ver dat ook Roh Hoe-Chan zijn zetel verloor. Maar vorig jaar pikten de Zuid-Koreanen het niet meer. Ze gingen massaal de straat op om de in hun ogen corrupte president Park af te zetten maar ook om zich te verzetten tegen de macht van de grote bedrijven.
Park werd afgezet en gearresteerd vanwege landverraad en corruptie en Lee Jae-yong, de topman van Samsung, werd ook opgepakt, hij kreeg vijf jaar cel vanwege omkoping. Een Zuid-Koreaans hof besloot hem echter vandaag vervroegd vrij te laten na één jaar gevangenisstraf. Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep. En Lee zelf ook, omdat hij op een aantal punten nog is veroordeeld, waarmee hij het niet eens is.
Ondanks de uitspraak van vandaag was de veroordeling van de hoogste directeur van een familieconglomeraat voor Zuid-Koreaanse begrippen ongehoord. Eerder kwamen zijn vader en grootvader er nog mee weg.
Sinds de verkiezing van Moon Jae In en zijn Democratische Partij probeert de nieuwe regering (waar ook de Rechtvaardigheidspartij van Roh Hoe-Chan in zit) de grote conglomeraten te dwingen zich aan de wet te houden. De fractieleider van de Democratische Partij: "Een goed voorbeeld daarvan is dat waar de Samsung-groep vroeger altijd een voorkeursbehandeling kreeg, ze nu ook bestraft worden voor hun fouten. Daardoor voelt de bevolking nu dat iedereen gelijk is voor de wet. Of je nu rijk bent of een politicus, iedereen zal zwaar bestraft worden volgens de wet en dat zal een keerpunt worden voor iedereen om zich aan de wet te houden."
Maar ondertussen staat meneer Kim nog steeds iedere woensdagochtend voor het hoofdkantoor van Samsung te demonstreren: "Toen Moon Jae-in aan de macht kwam, realiseerden de meeste mensen zich wel dat er binnen de Samsung-groep geen vrijheid voor de werknemers is. Maar het is nog steeds hetzelfde: als de werknemers nu een vakbond willen oprichten, worden ze weer onderdrukt en bedwongen."
In een reactie zegt Samsung: "We erkennen dat het succes van ons bedrijf het succes is van onze mensen. Er zijn georganiseerde vakbonden aanwezig bij een aantal filialen van Samsung wereldwijd. Waar geen vakbonden zijn, zijn de werknemers vertegenwoordigd in ondernemingsraden en andere kanalen om transparant te kunnen communiceren met het management."
Samsung kan niet ingaan op de lopende rechtszaken. Dat gezegd hebbende; de aangeklaagden hebben altijd volgehouden nooit steekpenningen te hebben betaald en hun hoger beroep loopt nog.
De nieuwe president Moon heeft geëist dat het aantal werkgerelateerde doden volgend jaar gehalveerd moet zijn. Er moet dus meer gedaan worden aan de arbeidsomstandigheden. En hij gaat de oorzaak van het hoge aantal zelfmoorden onderzoeken en ze ook proberen te voorkomen.