Verkiezingen in fusiegemeenten: Noord-Nederland gaat er anders uitzien
In veertien gemeenten kiezen de inwoners vandaag een nieuwe gemeenteraad. Hun gemeente gaat per 1 januari op in een nieuwe. Het gaat om zeven gemeenten in Friesland, vijf in Groningen en twee in Gelderland.
De kleinste fusie is in Gelderland, waar Rijnwaarden en Zevenaar samen verder gaan. Het nieuwe Zevenaar telt 43.000 inwoners.
Opdeling in Friesland
Opvallend is de opdeling van de 29 dorpen van Littenseradiel, die verdeeld worden over drie gemeenten. Een deel gaat naar de nieuwe gemeente Waadhoeke, die verder ontstaat uit de fusie van drie andere gemeenten. Waadhoeke kent straks 40 dorpen en buurtschappen, plus de stad Franeker - samen 47.000 inwoners.
Andere delen van Littenseradiel gaan samen met Leeuwarderadeel naar Leeuwarden, dat behalve de stad 35 dorpen krijgt. Een laatste deel van Littenseradiel gaat naar Súdwest-Fryslân, dat qua oppervlakte de grootste gemeente van Nederland is, met onder meer zes van de elf Friese steden, aldus Omrop Fryslan.
De herindeling is in Friesland vrij soepel verlopen. Alleen Het Bildt heeft geprobeerd herindeling af te wenden, maar vergeefs. In de kleine kernen die bij Leeuwarden worden gevoegd is wel ongerustheid. Verenigingen daar zijn bang geen gemeentelijke steun meer te krijgen als er concurrerende verenigingen zijn in de 'grote stad' van de samengevoegde gemeente.
Groningen
In Groningen gaan Bellingwedde en Vlagtwedde samen door als Westerwolde, een gemeente van zo'n 25.000 inwoners. Midden-Groningen is de nieuwe gemeente die ontstaat uit de fusie van Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Slochteren. In de nieuwe gemeente wonen 62.000 mensen.
In Groningen veroorzaakt de herindeling meer beroering. Nog lang niet alle beoogde fusies zijn daar doorgevoerd. Zo blijft Haren zich met hand en tand verzetten tegen samenvoeging met de stad Groningen en Ten Boer. De fusiegemeenten Het Hogeland en Westerkwartier zijn over een jaar pas klaar voor de stap, en andere fusies laten waarschijnlijk nog langer op zich wachten.
De rest van Nederland kiest in maart een nieuwe gemeenteraad. Die verkiezingen slaan de fusiegemeenten over. De nieuwe gemeenten moeten dan wel speciaal kieslokalen inrichten voor het referendum over de zogenoemde aftapwet, de wet die inlichtingendiensten veel meer mogelijkheden biedt om informatie te verzamelen.
