'Ik denk dat mensen dommer worden door smartphones'

• Paulus Houthuijs

  Redacteur Online

Na een lange dag werken zit je eindelijk thuis op de bank.
"Bzzzt."
Dat appje op je smartphone negeren of tóch even kijken?

"Ik had zelf ooit ook zo'n ding en toen begon ik er de hele dag op te kijken", zegt acteur Egbert-Jan Weeber (34).

Welk toestel heeft hij nu dan? "Even kijken", zegt hij aan de telefoon. "Hm, het staat hier niet op, maar het is een mediumoude Nokia van 40 euro. Helemaal dichtgetapet, je kunt hem op de grond laten vallen en er bierflesjes mee openen."

Vrijwel elke dag krijgt Peter Knieriem (33) er commentaar op. "Mensen pakken mijn telefoon en zeggen 'wat heb jij daar nou?'"

De verslaggever van RTV Utrecht heeft een oude Samsung. Zonder internet en zonder camera. Voor zijn werk heeft hij ook een smartphone, maar die zet hij 's avonds af en toe uit om niet constant gestoord te worden.

"Ik vind het zo wel lekker rustig", zegt hij. "Mensen kunnen me dan bellen en sms'en, maar niet de hele tijd lastigvallen met appjes of ingewikkelde dingen."

Toegegeven: Peter vindt het ook weleens handig een smartphone te gebruiken. Om even een appje te sturen of iets op te zoeken. "Maar het geeft onrust als hij steeds in de buurt ligt. Als je een melding hoort binnenkomen, ga je toch even kijken."

Nee, dan liever een telefoon die minder uitgebreide functies heeft en twee weken zonder opladen kan. Daarom kocht de verslaggever onlangs een 'nieuwe oude telefoon'. "Ik had al acht jaar dezelfde en die deed het nog prima. Helaas was de oplader kwijt en die werd niet meer los verkocht." Voor 15 euro had hij een nieuw mobieltje, inclusief beltegoed.

Mathilde Stevenson (21) heeft nu nog een iPhone - met barst in het scherm - maar gaat overstappen op een telefoon zonder internet. "Toen ik laatst voor de zoveelste keer mijn telefoon liet vallen, was ik een week offline", vertelt ze. "Het enige dat ik echt miste was bellen en sms'en. Dus ik ga geen nieuwe smartphone meer kopen."

De hoge kosten van een nieuwe mobiel spelen daarin ook een rol. "Ik heb in totaal zeven smartphones stuk laten vallen." Veel geld voor een studente. "Een oude Nokia is gewoon een stuk goedkoper."

Maar ook een stuk rustiger. "Ik merkte dat ik echt obsessief bezig was met Snapchat. Dat is eigenlijk niet gezond. Ik ga het wel missen, maar ik hoop op een stuk meer rust en minder afleiding met een ouderwetse telefoon."

Bang om vrienden kwijt te raken is ze wel. "Ik ben wel bereikbaar, maar mensen moeten er meer moeite voor doen." Over een half jaar gaat ze studeren in het buitenland: "Ik ben bang dat mensen me dan niet meer kunnen vinden."

Ook Google Maps en Spotify gaat ze missen. "Of dat je even snel je banksaldo kunt checken. Maar ik zit ook in vijftien tot twintig Whatsappgroepen en dat gaat vaak nergens over."

Acteur Egbert-Jan gaat nog een stapje verder. "Ik heb het idee dat mensen er dommer door worden. Sommigen kunnen zonder smartphone de weg niet eens meer vinden."

Toch heeft ook hij er twee gehad in zijn leven. "Ik had de eerste iPhone, maar die pleurde al na een week in een vijver." Het is symbolisch voor zijn moeizame relatie met mobieltjes. De Amsterdammer laat ze regelmatig vallen of raakt ze kwijt.

"Vorig jaar had ik weer even een smartphone. Binnen een week vergat ik hem op het dak van de auto, op vakantie in Costa Rica." Daarna was hij er weer "helemaal klaar mee".

Gedwongen

Peter uit Utrecht vreest dat hij er in de toekomst wel aan zal moeten geloven. Alleen een werksmartphone is volgens hem dan niet meer voldoende. "De maatschappij wordt steeds meer ingericht op dat je niet meer zonder kan. Zo gaan bijvoorbeeld de gele vertrekborden op treinstations verdwijnen, dus je wordt uiteindelijk wel gedwongen."

Tot die tijd koestert hij zijn oude mobiel. "Een mooi product dat me herinnert aan rustigere tijden", zegt hij lachend.

Egbert-Jan blijft erbij dat zijn iPad en laptop thuis voldoende zijn. "Daar kan ik alles op bekijken of opzoeken. Zoiets hoeft van mij niet 24 uur per dag."

Hij wil niet zo afhankelijk zijn van zijn mobiel. Liever eentje die tegen een stootje kan en niet zoveel geld waard is. "Niemand wil hem jatten, dus ik vind hem altijd terug als ik hem kwijtraak."