Grote kans dat je zit, terwijl je dit artikel leest, want we zijn Europees kampioen zitten. En de Nederlandse jongeren zitten het meest van allemaal: ruim tien uur per dag.
Zitten wordt ook wel het nieuwe roken genoemd, omdat het volgens wetenschappers jaren van je leven kan kosten. Maar waarom is langdurig zitten nou zo slecht voor je?
Omdat ons lichaam er inactief van wordt, zegt VUmc-onderzoekster Mai Chin A Paw. "Spieren zijn een ontzettend belangrijk orgaan en die doen bijna niks als je zit."
Spieren helpen om je stofwisseling in balans te houden, zegt Chin A Paw. "Spierinspanning zorgt ervoor dat je glucosepieken minder hoog zijn. Hoge glucosepieken kunnen weer leiden tot diabetes. Ook worden bij inspanning vetten beter afgebroken in je bloed."
Zit je weinig en beweeg je veel? Dan leef je - in principe - langer, heb je minder kans op ziektes als type 2 diabetes, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Wetenschappers weten niet precies waarom dat zo is. "Het onderzoek naar zitgedrag staat nog in de kinderschoenen", zegt Chin A Paw.
Dat Europees kampioenschap is dus niet iets om trots op te zijn. Uit onderzoek blijkt dat meer dan tien uur per dag zitten de kans op voortijdig overlijden verhoogt met 40 tot 60 procent, vergeleken met mensen die minder dan vier uur per dag zitten.
Maar ja, het is ook weer niet zo makkelijk om de stoel te vermijden, want studeren, werken en televisiekijken doen we vaak nou eenmaal zittend. Toch zijn er volgens Chin A Paw genoeg manieren om zonder al te veel moeite je spieren aan het werk te zetten.
Het belangrijkste is dat je af en toe even opstaat, want daarmee voorkom je dat je lichaam in de ruststand gaat. Dus neem de trap in plaats van de lift, of zet de printer en prullenbak net wat verder weg van je stoel.
En neem bijvoorbeeld ook geen waterfles mee, maar gebruik in plaats daarvan een klein glaasje. Je loopt dan vaker op en neer om dat te vullen. En moet je overleggen? Dat hoeft niet per mail, WhatsApp of telefoon. Je kunt ook even langslopen bij je collega. Hetzelfde geldt voor lunchen. "Je hebt bij bedrijven ook vaak een lunchwandeling", zegt Chin A Paw.
Een ander idee is om je telefoon aan de andere kant van de kamer te leggen. "Als je dan gebeld wordt, moet je weer een stukje lopen. En je verzendt minder berichten, dus je krijgt er ook een stuk minder. Het lijkt zo simpel, maar we doen het niet."
Om minder tijd achter een beeldscherm door te brengen, zijn er ook apps (bijvoorbeeld Hotseat of StandApp) die je herinneren dat je te lang zit en even iets anders moet gaan doen.
Je kan zelf heel veel doen om minder te zitten, maar ook steeds meer bedrijven en universiteiten zijn er mee bezig. "Er zijn bijvoorbeeld bureaus waar je afwisselend aan kan zitten en staan", zegt Chin A Paw. Studenten van de VU konden al eens staand studeren: op deze tijdelijke installatie geplaatst kon je (half) staand of zelfs liggend werken.
