Geef hooligans een veld en laat ze daar op elkaar inslaan. Dat is volgens hoogleraar psychologie Jan Derksen een goed idee. Maar hoe denken de 'hoofdrolspelers' daar zelf over? We vroegen het twee ex-hooligans.
Volgens Derksen is zijn oplossing voordelig voor agenten. Zij lopen minder schade op, omdat ze zich niet met de gevechten hoeven te bemoeien. Maar het belangrijkst is dat de hooligans de kans krijgen om hun agressie te ventileren, stelt de hoogleraar in het AD. Een burgemeester moet daarvoor bij risicowedstrijden een locatie aanwijzen.
"Je kunt het wel onderdrukken, maar dan manifesteert het zich op een andere manier, bijvoorbeeld in het criminele circuit", zegt Derksen. Angst voor doden heeft hij niet, mits er een aantal eenvoudige regels wordt opgesteld voorafgaand aan de gevechten.
Minderjarigen zijn niet welkom in het plan van Derksen, net als wapens. De hooligans moeten van tevoren afzien van aangifte of een zorgclaim. "Wijs een plek aan waar ze zonder wapens en werptuigen elkaar met de blote vuist aanpakken. Als ze na afloop hulp nodig hebben, moeten ze hun creditcard trekken."
Derksen vindt dat we in een "affect-fobische-cultuur" leven. Met andere woorden: we zijn in deze maatschappij bang geworden voor agressie. "Terwijl dat bij de menselijke soort hoort. Het reguleren van de menselijke aard zou weleens effectiever kunnen zijn dan proberen dat tegen te houden. Nu proberen we met kunstmatige middelen die opstootjes te voorkomen, maar dat lost niet veel op."
Goed idee?
Oud-hooligan Leonardo Pansier kan zich vinden in de plannen van Derksen. Hij stopte naar eigen zeggen met vechten nadat hij een zoon had gekregen. Twee jaar geleden maakte hij een documentaire over diehard Feyenoord-supporters. "Uiteindelijk zijn er altijd mensen die toch wel willen vechten. Prima als dat gebeurt op een manier waardoor niemand wordt lastiggevallen."
Het plan van Derksen bewijst volgens Yoeri Kievits de naïviteit van "de zogenaamde professoren en mensen die hier verstand van denken te hebben". Hij is al twintig jaar lid van de harde kern van Feyenoord. Hij schreef boeken en maakte documentaires over het leven van de supportersgroep. Yoeri vindt dat het initiatief in de praktijk al bestaat. "Kijk maar op YouTube. Het gebeurt wekelijks op een veldje."
Dit soort knokpartijen vindt al jarenlang plaats en het gebeurt met respect, zegt Yoeri. "Ook al lig je helemaal uit elkaar. Eigenlijk is het een verkapte vorm van een vechtsport."
Wie een wapen meeneemt, wordt belachelijk gemaakt.
Die mening deelt Leonardo. Hij vergelijkt het met een bokswedstrijd, maar dan zonder scheidsrechter. "Als je gaat boksen en je wint, dan heb je ook een onoverwinnelijk gevoel. Hooliganisme is precies zoiets."
Het gaat er netter aan toe dan vroeger, zegt Yoeri. "Wapens zijn taboe. Je wordt belachelijk gemaakt in de scene als je daarmee komt aanzetten. Echte mannen vechten met blote vuisten."
Waarom vechten voetbalsupporters?
"Voetbal is een competitief spel", zegt Derksen. "Daarbij wordt agressie makkelijker geactiveerd. Als je kijkt naar de begrafenis van André Hazes in de Amsterdam Arena, dan kun je voorspellen dat daar geen agressie zal plaatsvinden. Dat drijft op liefde. Een voetbalwedstrijd in datzelfde stadion roept bij veel mensen de meest diepe agressieve kanten op."
En waarom gebeurt het dan niet bij een basketbalwedstrijd? Derksen: "Mensen die in voetbal geïnteresseerd zijn, zijn over het algemeen wat impulsiever en wat gemakkelijker emotioneel."