In steeds meer plaatsen komen grote winkelcentra, zogenoemde factory outlet centers, buiten de binnenstad. Ze zijn er al in Lelystad, Roosendaal en Roermond, en er zijn plannen voor centra in Assen, Steenwijk, Zevenaar en Halfweg.
De middenstanders in de binnensteden vrezen voor hun omzet en verwachten nog meer leegstand. De Tweede Kamer gaat er binnenkort over praten.
'Angst niet realistisch'
In heel Nederland staat nu ruim 7 procent van alle winkels leeg. In de binnenstad van Assen is dat zelfs 17 procent. Toch stemde de gemeenteraad daar vorige week in met de vestiging van een Factory Outlet Center van 20.000 vierkante meter aan de rand van de stad, op het voormalige TT-circuit.
Het initiatief komt van de Gooise ondernemer Raymond Coronel. De angst voor outlets is volgens hem niet realistisch. "Er is juist een positief effect voor de binnenstad. 5 tot 10 procent van de outlet-bezoekers gaat ook even kijken in de binnenstad. Dat zijn in het geval van Assen zo'n tienduizend bezoekers per jaar."
Coronel krijgt steun van marketingdeskundige Anita Meijering. "Mensen zien het bezoek aan een outlet als een dagje uit", zegt zij. "Ze besteden hier geld dat ze anders niet aan kleding zouden uitgeven. Het geld komt niet uit het potje kleding, maar uit het potje extra's."
- Nieuwsuur
Protest in Assen tegen de komst van het Factory Outlet Center - FOC Assen bv
Impressie van het Factory Outlet Center in Assen - FOC ASSEN BV
Impressie van het Factory Outlet Center in Assen
Restrictief winkelbeleid
De organisaties van de detailhandel zijn wel bezorgd. Zij proberen, samen met 32 grote steden verenigd in de Retailagenda, een rem te zetten op nieuwe outlets. "Er staat nu twee miljoen vierkante meter winkelruimte leeg. Dat is te veel", zegt projectleider Erik Struijlaart. "Het is onverantwoordelijk dat arsenaal uit te breiden."
"Het is onze taak te voorkomen dat gemeenten tegen elkaar worden uitgespeeld", zegt Struijlaart. "Wij proberen met gemeenten een deal te sluiten waarin ze zich vastleggen op een restrictief winkelbeleid. En roepen ze op het regionaal af te stemmen."
Struijlaart vindt dat gemeenten hun verantwoordelijkheid moeten nemen. "Te veel gemeenten kijken naar het kortetermijnbelang. Ze moeten een visie ontwikkelen voor minstens vijftien jaar, anders ben je niet serieus."
Nationale regie?
Moet het Rijk paal en perk stellen aan de outlets, of kunnen de gemeenten het zelf wel aan? Binnenkort gaat de Tweede Kamer zich in een Algemeen Overleg beraden op de outlets. Kamerleden Erik Ziengs (VVD) en Kees Verhoeven (D66) zien allebei de bedreiging van outlets, maar verschillen van mening over de rol van de overheid.
VVD'er Ziengs rekent op het verantwoordelijkheidsgevoel van de gemeenten. "Het is heel goed dat gemeenten goed in de gaten houden wat er gebeurt, en de provincies kunnen zo nodig bijsturen. Daar ze zijn ook voor."
D66'er Verhoeven ziet een vorm van nationale regie wel als een mogelijkheid. "Als de provincies niet op de rem kunnen staan en gemeenten doorgaan met plannen waaraan geen behoefte is in krimpende gebieden zonder bevolkingsgroei."
