Hoe Republikeins is Donald Trump?
Slaat Donald Trump vandaag opnieuw zijn slag? Na New Hampshire is het de beurt aan South Carolina, waar Republikeinen hun derde voorverkiezingen houden. De miljardair uit New York heeft in de peilingen al maanden een comfortabele voorsprong in deze zuidelijke staat.
Voor sommige van zijn rivalen is South Carolina wellicht de laatste kans om nog iets te betekenen in de race om het Witte Huis. Zij halen hard uit naar Trump. Vaak gehoorde kritiek: Trump is geen echte conservatief, maar een liberaal in schaapskleren.
Hebben zijn tegenstanders een punt? Want waar staat Trump eigenlijk voor? Als je zijn politieke standpunten ontleedt, zie je dat Trump vaak afwijkt van zijn Republikeinse concurrenten.
Abortus
De lakmoesproef voor een echte Republikein is het standpunt over abortus. Donald Trump noemt zichzelf "pro-life" en wil abortus alleen toestaan voor slachtoffers van verkrachting en incest, of als het leven van de moeder in gevaar is. Daarmee neemt Trump een standpunt in dat acceptabel is voor de meeste Republikeinen. Maar hij is niet consistent op dit punt. Zeventien jaar geleden noemde hij zichzelf een voorstander van het recht op abortus.
Nog een heilig huisje binnen de Republikeinse partij: het recht op wapenbezit. In de jaren negentig steunde Donald Trump strengere wapenwetgeving van president Clinton, die een verbod op zware aanvalswapens instelde. Maar ook op dit thema heeft Trump inmiddels een draai gemaakt. Hij heeft zich opgeworpen als de hoeder van het Tweede Amendement, dat het grondrecht op wapenbezit vastlegt.
Na de aanslagen in San Bernardino en Parijs stelt Trump zich steeds radicaler op. "Het is geen toeval dat dit in Parijs gebeurde, een land met een van de strengste wapenwetten ter wereld. Als burgers wapens hadden kunnen dragen, was dit niet gebeurd." Trump is ook niet langer tegen een verbod op zware aanvalswapens.
Trump komt zelden met gedetailleerde beleidsvoorstellen, maar op economisch gebied mag je hem gerust een protectionist noemen. De zaken-georiënteerde vleugel van de Republikeinse partij gruwelt dan ook van zijn ideeën. Trump haalt voortdurend uit naar landen als China en Mexico, die in zijn ogen alle banen uit Amerika hebben weggetrokken. Hij wil een importtarief van 35 procent invoeren voor Amerikaanse bedrijven die hun productie naar het buitenland willen verhuizen.
Nog een gruwel voor veel Republikeinen: Trump is bereid belastingen te verhogen (voor bijvoorbeeld hedgefondsen en superrijken) om de kolossale staatsschuld terug te brengen. Hij wil anders dan zijn Republikeinse rivalen niet het defensiebudget verhogen.
Gezondheidszorg
Het thema dat alle Republikeinen de afgelopen zeven jaar verenigde is Obamacare. Trump heeft herhaaldelijk gezegd dat hij Obama's nationale gezondheidsverzekering ("a total disaster") ongedaan wil maken, een belofte die alle Republikeinse presidentskandidaten maken.
Maar het alternatief dat Trump aandraagt, wijkt wel weer sterk af van de Republikeinse norm. Hij heeft beloofd dat hij Medicare en Medicaid, die in gratis zorg voorzien voor bejaarden en mensen met een laag inkomen, zal beschermen tegen bezuinigingen. Bovendien wil hij het liefst Obamacare vervangen door een systeem dat meer lijkt op de nationale gezondheidsstelsels in Canada en Schotland, waar de patiënten nagenoeg niets hoeven te betalen voor medische zorg. Dat is welhaast vloeken in de Republikeinse kerk, die juist ruim baan wil geven aan de private sector.
Immigratie en terrorisme
Hier klinkt Trump onvervalst Republikeins en is hij zelfs rechtser dan zijn rivalen. In zijn campagne heeft hij de thema's terrorisme en immigratie aan elkaar gekoppeld. Door de open grenzen is het makkelijker voor terroristen om Amerika binnen te komen, zo stelt hij. Zijn remedie: weer tijdelijk alle moslims uit de VS en bouw een grote muur aan de grens met Mexico (die Mexico zelf mag betalen).
Hij heeft zelfs gesuggereerd dat er een landelijke databank moet komen waarin Amerikaanse moslims zich verplicht moeten registreren. Ook wil hij de naar schatting elf miljoen illegale immigranten deporteren.
Hillary Clinton
Trumps tegenstanders wijzen vaak op de vriendschappelijke banden die Trump had met de Clintons. De miljardair heeft in het verleden ook geld geschonken aan de stichting van de Clintons en in 2008 noemde hij Hillary Clinton "de meest bekwame kandidaat die zonder twijfel de nominatie gaat winnen".
In een interview met Wolf Blitzer van CNN werd Trump gevraagd naar zijn politieke kleur. Zijn antwoord: "Het zal je misschien verbazen, maar ik identificeer me meer met de Democraten". Voor zijn Republikeinse tegenstanders is dit hét bewijs dat hij een typisch liberale New Yorker is.
Trump haalt er zijn schouders over op. "Als zakenman ben je vrienden met iedereen en geef je geld aan iedereen, ook Democraten." Maar ook op dit vlak is hij gedraaid. Hij noemt Clinton nu "de verschrikkelijkste minister van Buitenlandse Zaken uit de geschiedenis van de Verenigde Staten".
De oorlog in Irak
Anno 2016 zullen weinig Republikeinen stellen dat de oorlog in Irak een briljant idee was. Maar de manier waarop Donald Trump de frontale aanval heeft ongeopend op oud-president George W. Bush, is zelfs voor Republikeinse begrippen ongekend. Hij maakt gehakt van de veelgehoorde Republikeinse opvatting dat George W. Bush Amerika veilig heeft gehouden. Dat kan alleen maar op hoongelach rekenen bij Trump. "Onder zijn presidentschap zijn de torens van het World Trade Center ingestort. Noem je dat veilig?"
Volgens Trump was de daarop volgende invasie van Irak "a big fat mistake" en hij noemt het presidentschap van George W. Bush een ramp. "Hij heeft gelogen. Ze zeiden dat er massavernietigingswapens waren in Irak, maar er was helemaal niks. Ze wisten dat er niks was."
Dat soort beschuldigingen hoor je eerder van linkse anti-oorlogsgroepen dan van Republikeinen. In South Carolina zou hem dat pijn kunnen doen, want in die staat wonen veel veteranen. En bij deze groep is George W. Bush nog erg populair.
