liveblog
NOS NieuwsAangepast

Tjeenk Willink: morgen nog geen gesprekken• Meerderheid steunt benoeming informateur

  • De Tweede Kamer debatteerde over verloop kabinetsformatie.
  • De formatie wordt weer opgestart
  • Kamervoorzitter Arib heeft met de fractievoorzitters overlegd
  • Herman Tjeenk Willink wordt informateur
liveblog gesloten

Tjeenk Willink: morgen nog geen gesprekken

De zojuist benoemde informateur zal morgen nog geen gesprekken voeren met de 17 fractievoorzitters in de Tweede Kamer. "Morgen is er eerst de verkiezing van de nieuwe Kamervoorzitter. Dat moet alle aandacht krijgen, daar moet ik niet doorheen fietsen", zei Tjeenk Willink toen hij naar buiten kwamen.

"Daarna, aan het eind van de middag, hoop ik duidelijk te kunnen maken hoe ik het ga aanpakken."

Tjeenk Willink bij Kamervoorzitter Arib

De nieuwe informateur is zojuist op het Binnenhof aangekomen en ontvangen door Kamervoorzitter Arib. Die overhandigde hem de opdracht die hij van de Kamer meekrijgt.

Ruime meerderheid steunt Tjeenk Willink als informateur

Het debat is afgelopen en er is gestemd. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft ingestemd met het voorstel van D66 om Herman Tjeenk Willink te benoemen tot informateur. Alleen de PVV, Forum voor Democratie en de BoerBurgerBeweging (BBB) stemden tegen.

De nieuwe informateur krijgt drie weken de tijd om de formatie weer vlot te trekken. Afgesproken is dat als hij met zijn eindverslag komt, ook de verslagen van de gesprekken met de fractievoorzitters openbaar worden.

Debat geschorst tot 17.55 uur

Alle 17 sprekers zijn aan het woord geweest. Om 17.55 uur wordt er gestemd over het voorstel om Herman Tjeenk Willink te benoemen tot informateur.

PvdD: over 3 weken beslissen of er nieuwe verkiezingen moeten komen

Partijleider Ouwehand van de Partij voor de Dieren is bereid om de formatie nog drie weken tijd te gunnen. Maar als dan blijkt dat er geen meerderheid te vinden is, moet de knoop wat haar betreft doorgehakt worden en moeten er nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven.

Nu de ChristenUnie een veto heeft uitgesproken over premier Rutte, is de kans op een kabinet wel heel klein geworden, denkt Ouwehand. "We moeten het land niet vermoeien met een formatieproces dat niets oplevert."

Forum-leider Baudet herhaalde dat hij terug wil naar het 19e-eeuwse model, met vakministers van buiten de politiek en wisselende meerderheden. Dat nu Tjeenk Willink wordt benoemd tot informateur ergert hem. "De Kamer castreert zichzelf door het werk te laten doen door deze kartel-kardinaal."

Hoekstra: CDA nog steeds niet aan zet

CDA-leider Hoekstra houdt zijn kaarten nog steeds voor de borst. "De CDA-fractie is niet aan zet en zal niet snel aan zet komen", zei hij. Hoekstra steunt wel het voorstel om Tjeenk Willink te benoemen tot informateur.

"Hij zal zich wat ons betreft moeten richten op het bij elkaar rapen van de brokstukken." Hoekstra acht Tjeenk Willink daarvoor zeer geschikt.

PVV-leider Wilders is minder enthousiast over de minister van Staat, die al betrokken was bij de formatie in 1972. "Deze assistent van Joop de Uyl is niet de frisse wind die deze formatie nodig heeft. De mottenballen vliegen je nog net niet om de oren." De PVV wil dat er zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven.

D66 sprak met VVD over Kamervoorzitterschap, "maar het is een vrije kwestie"

D66 heeft de afgelopen dagen gesproken met de VVD over de kandidatuur van D66-Kamerlid Bergkamp voor het voorzitterschap van de Tweede Kamer. Op vragen van PVV-leider Wilders zei D66-leider Kaag dat ze het er ook gisteren in een persoonlijk gesprek met VVD-leider Rutte over heeft gehad. "Maar ik heb er meteen bij gezegd dat het wat ons betreft een vrije kwestie is, dat ik niets terugvraag van de VVD."

Wilders was woedend: "Dit zaakje stinkt", zei hij. Net als PvdA-leider Ploumen vermoedt hij dat er afspraken zijn gemaakt tussen D66 en VVD over het Kamervoorzitterschap. De PVV heeft met Kamerlid Bosma ook een kandidaat. Volgens Kaag is er niet onoorbaars gebeurd. Rutte onderschrijft die lezing.

Het leidde tot een verhit debat:

PVV boos over 'persoonlijke' telefoontje Kaag met Rutte over D66-voorzitterschap

Morgen kiest de Tweede Kamer een nieuwe voorzitter. Naast Bergkamp en Bosma is ook de huidige voorzitter, Arib (PvdA) kandidaat.

Kaag wil niet zeggen of ze Rutte uitsluit als onderhandelingspartner

D66-leider Kaag wil op vragen van de oppositie niet zeggen of ze VVD-leider Rutte uitsluit als onderhandelingspartner. "Ik ga niet vooruitlopen op de gesprekken met de informateur. Het is aan de heer Rutte om uit te tekenen hoe hij de vertrouwenskloof gaat herstellen." Vorige week diende Kaag een motie van afkeuring in tegen Rutte, die steun kreeg van een ruime meerderheid.

Ze zei toen dat zij, als ze in Rutte's schoenen stond, zou opstappen. Nu zei Kaag dat ze aan de gesprekken begint "op punt nul, zonder verwachtingen". Coalitiepartner ChristenUnie liet vorige week wel weten niet meer in een kabinet te stappen met Rutte als premier.

Maar Kaag liet zich daar in het debat dus niet over uit:

Kaag wil het niet hebben over poppetjes of het uitsluiten van Rutte

Kaag: Tjeenk Willink krijgt drie weken de tijd

De nieuwe informateur, minister van staat Herman Tjeenk Willink, moet over uiterlijk drie weken verslag uitbrengen over zijn werkzaamheden. Dat heeft D66-leider Kaag gezegd toen ze het voorstel indiende om Tjeenk Willink te benoemen. Hij moet een uitweg uit de huidige impasse vinden door gesprekken te voeren met alle fractievoorzitters.

"Er is een hoop niet goed gegaan, dat reken ik ook mijzelf aan", zei Kaag. "We hebben nu behoefte aan rust en een zorgvuldig proces." Wat D66 betreft komt er uiteindelijk een "zo progressief mogelijk kabinet."

Oppositie: Rutte na 'leugen' niet juiste persoon om vertrouwen te herstellen

PVV, SP, Denk en Partij voor de Dieren vallen Rutte aan op zijn voorstel om snel met de informateur spreken over de bestuurscultuur en macht en tegenmacht in de politiek. Volgens PVV-leider Wilders is Rutte niet de juiste persoon om het vertrouwen in de politiek en tussen de partijen te herstellen, nadat hij vorige week niet de waarheid heeft gesproken over zijn gesprekken met de verkenners over Kamerlid Omtzigt.

"Als u straks weer premier wordt, zullen mensen denken: je kunt dus liegen en ermee wegkomen", zei Wilders. Volgens SP-leider Marijnissen is Rutte "een sta-in-de-weg voor een snelle formatie". Rutte zei daarop dat er pas aan het eind van de formatie wordt gesproken over personen en dat partijen dan zelf besluiten wie ze naar voren schuiven. "Dat had u eerder moeten bedenken", sneerde Marijnissen, doelend op het feit dat juist Rutte zich heeft bemoeid met het personeelsbeleid van het CDA door het over Omtzigt te hebben.

De oppositiepartijen blijven ervan overtuigd dat Rutte aanvankelijk heeft gelogen over het te berde brengen van de positie van Omtzigt.

Rutte erkent dat hij niet de waarheid heeft gesproken, maar dat gebeurde volgens hem niet bewust:

Rutte: ik heb gelogen over Omtzigt, 'naar eer en geweten'

Rutte: macht en tegenmacht bespreken met informateur

VVD-leider Rutte vindt dat er met de nieuwe informateur snel gesproken moet worden over het thema 'macht en tegenmacht'. "In het kader van het herstel van vertrouwen lijkt het mij verstandig om dat thema al in deze fase te bespreken", zei Rutte in het debat.

Hij wees erop dat vorige week, in het debat over de uitgelekte notitie over Kamerlid Omtzigt, het daar ook vaak over ging. De hele oppositie zegde toen het vertrouwen op in premier Rutte, omdat hij de kwestie Omtzigt op tafel had gelegd bij de verkenners.

Rutte steunt het voorstel om Herman Tjeenk Willink te benoemen tot informateur. "Dat schept de mogelijkheden om het formatieproces weer zo veel mogelijk terug in de rails te krijgen."

Debat begint zo

De regeling van werkzaamheden is afgelopen. Het debat over de informateur begint "over enkele ogenblikken".

Debat over de informateur begint na Vragenuur

In de Tweede Kamer is nu het Vragenuur nog bezig. Het is het eerste Vragenuur van de nieuwe Tweede Kamer, die vorige week is beëdigd. Na afloop is er eerst een regeling van werkzaamheden, waarin het over de planning gaat.

De regeling duurt niet lang. Daarna zal het debat meteen beginnen: Herman Tjeenk Willink wordt voorgedragen als informateur. Het zal ook gaan over de opdracht die hij krijgt.

Dat debat is live te volgen op NPO 1, NPO Politiek en NOS.nl.

SP en GroenLinks blijven Rutte afwijzen, 'geen liegende minister-president'

'Beetje rustige Pasen gehad?'

Rutte weer samen met fractievoorzitters na afstraffing in Kamer: 'Rustige Pasen gehad?’

Rutte: VVD wil meeregeren, maar eventueel ook in oppositie

Partijleider Rutte ziet nog steeds een rol voor de VVD in het kabinet. "We doen het allemaal stap voor stap. Eerst naar de inhoud kijken en dan gaan de partijen zelf over hun personeelsbeleid. Wij doen graag mee en zijn ook bereid de oppositie in te gaan."

Op de vraag hoe hij de paasdagen heeft doorgebracht, zegt hij: "Ik ben geen sportman die de hele dag over zijn gevoel praat. We gaan stap voor stap verder. Ik heb daar zaterdag het nodige over gezegd en dat is nog steeds de situatie."

Rutte: stap voor stap verder

Hoekstra laat zich niet uit over kabinet met Rutte

CDA-leider Hoekstra laat zich niet uit over de kans op een kabinet met premier Rutte. "Het belangrijkste is dat Den Haag eerst even afkoelt en tijd en rust neemt", zegt hij na afloop van het overleg tussen de fractievoorzitters.

Zijn partij is nu niet aan zet, herhaalt hij nog eens. "We hebben net gepraat over het herstellen van de enorme schade die vorige week is geleden. Mensen moeten even stoppen met kakelen en het proces moet weer zijn aanvang nemen."

Hoekstra zegt niets over Rutte, 'Den Haag moet afkoelen'

Vanmiddag debat over de informateur

Vanmiddag na het Vragenuur is er een debat over de aanstelling van minister van Staat, Herman Tjeenk Willink, als informateur. Het zal dan ook gaan over de opdracht die hij krijgt. D66-leider Kaag zei vanmorgen dat hij wat haar betreft moet gaan zorgen dat de rust terugkeert in het proces en dat het vertrouwen tussen de partijen wordt hersteld.

Het Vragenuur begint om 14.00 uur. Daarna is er een regeling van werkzaamheden, waarin de Kamer over de planning spreekt. Dat betekent dat het debat na 15.00 uur begint.

Het is live te volgen op NPO 1, NPO Politiek en NOS.nl.

Tjeenk Willink voorgedragen als informateur

Herman Tjeenk Willink wordt inderdaad voorgedragen als informateur. Dat hebben fractievoorzitters voorgesteld in een bijeenkomst met Kamervoorzitter Arib. De aanstelling moet nog wel worden bekrachtigd in een Kamerdebat vanmiddag.

De meeste fractievoorzitters vinden dat een goede keuze. SP-leider Marijnissen wijst op de ruime ervaring van de minister van Staat. Hij is bij meerdere formaties betrokken geweest. Ook bij die van het kabinet-Rutte III.

Wilders: Tjeenk Willink zal het wel gaan worden

De fractievoorzitters in de Tweede Kamer willen dat Herman Tjeenk Willink informateur wordt. Thierry Baudet (Forum voor Democratie) en Geert Wilders (PVV), die na afloop van de vergadering als eersten naar buiten komen, zijn het niet eens met deze keuze.

Wilders wil een motie indienen, waarin hij om nieuwe verkiezingen vraagt. "Maar de meerderheid lijkt het te willen, dus hij zal het wel worden."

Baudet vindt het onzin om iemand van buitenaf als informateur aan te wijzen. "We laten ons als Tweede Kamer wel heel snel buitenspel zetten."

Baudet: aanstellen Tjeenk Willink is brevet van onvermogen

Zo onvoorspelbaar als het weer

De vergadering van de fractieleiders onder leiding van Kamervoorzitter Arib is nog aan de gang, Er wordt gesproken over het aanstellen van een informateur.

De fractievoorzitters vergaderen over aanstelling informateur

VVD-fractievoorzitter Rutte begroet zijn D66-collega Kaag

De zeventien fractievoorzitters uit de Tweede Kamer zijn nu met elkaar in vergadering over het aanstellen van een informateur. De verwachting is dat Herman Tjeenk Willink wordt voorgedragen. De aanstelling moet formeel nog worden bekrachtigd in een Kamerdebat, dat waarschijnlijk vanmiddag wordt gehouden.

Ploumen: het probleem ligt nu bij Rutte

PvdA-leider Ploumen zegt dat het niet aan haar partij is om uit de impasse te komen. Zij steunde vorige week de motie van wantrouwen tegen Rutte. "Wij vinden dat hij niet door kan als premier. Maar het probleem ligt nu bij Rutte, ik hoor het wel."

Ploumen (PvdA): Rutte moet zelf het probleem oplossen

'We gaan ervan uit dat Tjeenk Willink naar voren wordt geschoven'

"Ik denk dat we er wel vanuit kunnen gaan dat Herman Tjeenk Willink naar voren wordt geschoven als informateur", zegt politiek verslaggever Xander van der Wulp.

Tjeenk Willink (PvdA) is minister van Staat. Hij heeft zeer veel ervaring met formaties. Hij was als secretaris al in 1972 betrokken bij de vorming van het kabinet-Den Uyl en hij is vier keer informateur geweest, ook nog in 2017. Die laatste keer hielp hij mee aan de totstandkoming van het derde kabinet-Rutte.

Kaag hoopt op fase waarin rust en vertrouwen worden hersteld

D66-leider Kaag is in de Tweede Kamer aangekomen voor het gesprek met Kamervoorzitter Arib. Ze wijst erop dat "we een heftige week achter de rug hebben" en hoopt dat er nu een fase in de formatie komt, waarin de rust terugkeert. Ook het onderlinge vertrouwen tussen de partijen moet worden hersteld zei ze.

Ze heeft een voorstel voor een informateur, die gaat "kijken hoe we het proces weer kunnen herstarten".

Vorige week diende Kaag met Hoekstra (CDA) een motie van afkeuring in. Die gold ook de verkenners Ollongren en Jorritsma, zegt ze.

Kaag (D66) zegt niets over Rutte, 'nu stabiliteit en rust'

ChristenUnie en SP spraken zich dit weekend uit over Rutte

Na het debat van donderdag, waarin premier en VVD-fractievoorzitter Rutte zwaar onder vuur lag, werden de Paasdagen door een aantal partijen gebruikt als "dagen van bezinning". Een aantal fractievoorzitters van andere partijen liet wel van zich horen.

ChristenUnie-leider Segers zei dat hij niet meer met Rutte in een kabinet wil. SP-leider Marijnissen riep PvdA, GroenLinks , CDA en D66 op om ook duidelijk te maken of zij nog met Rutte willen formeren.

De VVD maakte duidelijk door te willen met Rutte als partijleider en Rutte wil zelf ook niet vertrekken.

Ook Bergkamp (D66) wil Tweede Kamervoorzitter worden

Ondertussen is bekend geworden dat D66-Kamerlid Vera Bergkamp zich kandidaat heeft gesteld voor het voorzitterschap van de Tweede Kamer. Zij neemt het op tegen de huidige Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA) en PVV-Kamerlid Martin Bosma.

Morgen is er een Kamerdebat waardin de kandidaten zich kunnen presenteren. Daarna wordt er gestemd.

Arib spreekt zeventien fractievoorzitters over informateur

Na een bewogen week, waarin de positie van premier Rutte ter discussie stond, wordt vandaag voorzichtig weer een begin gemaakt met de formatie van een nieuw kabinet. Om 11.00 uur ontvangt Kamervoorzitter Arib de zeventien fractievoorzitters in de zogenoemde Rookzaal van de Tweede Kamer. Op basis van deze gesprekken zal een informateur worden aangesteld.