Pfizer en Moderna zijn de absolute vaccin-koplopers, ook AstraZeneca is al een eind op weg, maar daarachter wordt hard gewerkt aan nog ruim 200 vaccins tegen corona. Een groot deel van de productiecapaciteit in Europa is er voor gereserveerd, bijvoorbeeld in Luik. "Andere klanten zullen moeten wachten."
Nog geen kilometer van een grote verlaten staalfabriek, is de nieuwe Luikse industrie verrezen. Hier geen blauwe overalls of zwarte aanslag op de handen, maar zeer strikte hygiëneregels. Haarnetjes, baardnetjes, handschoenen, witte beschermende pakken en hoezen om je schoenen: pas dan kun je een gang inlopen die via een raam uitzicht geeft op de fermentor waar het vaccin wordt geproduceerd. Volledig ingepakt, al sta je nog steeds op 10 meter afstand.
"Eigenlijk laten we leken niet toe om hier binnen te gaan. Dus het zijn enkel mensen die heel goed opgeleid zijn die hier in deze ruimtes binnen kunnen," zegt Lieven Janssens, de directeur van het bedrijf Eurogentec waar het vaccin wordt geproduceerd. "Het gaat hier toch over materiaal dat uiteindelijk geïnjecteerd wordt bij de mensen, dus dan moet je alle mogelijke oorzaken van besmetting vermijden."
Extreme hygiëne is essentieel bij de productie, laat Janssens zien:
De fermentor is 2200 liter groot, groot genoeg om miljoenen doses vaccin tegelijk te maken. Voor de leek is het een onbegrijpelijk proces. "Je kunt het vergelijken met de productie van bier. Dat is ook een fermentatieproces, eigenlijk een gisting," zegt Janssens. "Dit is een fermentatieproces met bacteriën. Het micro-organisme maakt andere bestanddelen, met name plasmide. En dat is eigenlijk het vaccin."
Dat vaccin is ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Inovio. Dat bedrijf was begin dit jaar nog één van de koplopers in de vaccinrace, maar stuitte op verschillende problemen. Nu is wel zeker dat het Inovio-vaccin bepaald niet als eerste op de markt zal komen.
Dat hoeft volgens Janssens helemaal geen probleem te zijn. "De hele wereld zal genoeg immuniteit moeten opbouwen. Daarvoor zullen dus genoeg vaccins nodig zijn en ook vaccins met verschillende eigenschappen."
Kamertemperatuur
De vaccins van Pfizer en Moderna moeten gekoeld worden bewaard, dat van Pfizer zelfs onder extreem lage temperaturen. Het Inovio-vaccin blijft bij kamertemperatuur een jaar lang goed. Janssens: "Dat is geschikter voor landen waar het veel warmer is. Afrika, Azië, Zuid-Amerika. Het virus is pas verdwenen, als het overal is verdwenen."
Zodra Innovio goedkeuring heeft, wil het al grote hoeveelheden vaccins hebben klaarliggen, zodat die direct kunnen worden verspreid over de wereld. Andere farmaceuten doen dat ook, waardoor het grootste deel van de productiecapaciteit wereldwijd gebruikt wordt voor covid-vaccins.
Dat gaat ten koste van andere ziektes, zegt ook Janssens. "Op dit ogenblik geven we de voorrang aan vaccins tegen covid. Dat betekent dat andere klanten een beetje zullen moeten wachten. Heel veel van de klinische proeven voor andere indicaties zijn op dit moment eigenlijk on hold gezet."
