Zorgpersoneel demonstreert voor meer subsidie voor publieke ziekenhuizen in New York
NOS Nieuws

'Het zit in de aard van Amerikanen om bang te zijn voor zorgkosten'

  • Wouter Hoogland

    redacteur Buitenland

  • Wouter Hoogland

    redacteur Buitenland

Net als in 2008 en 2016 is gezondheidszorg een belangrijk thema in de Amerikaanse verkiezingscampagnes. Trump claimt opnieuw dat hij het verzekeringsstelsel van Obama zal vervangen, terwijl Biden hem de ruim 210.000 coronadoden verwijt. Volgens het Pew Research Center is gezondheidszorg voor kiezers de op één na belangrijkste kwestie in de verkiezingen, na de economie.

De corona-pandemie heeft de gaten in het Amerikaanse zorgsysteem nogmaals duidelijk gemaakt. Zelfs met een verzekering worden behandelingen tegen covid-19 vaak niet gedekt, waardoor sommige patiënten rekeningen kregen van wel 400.000 dollar. "De drie nachten dat Trump in het ziekenhuis lag, hadden de gewone Amerikaan meer dan 100.000 dollar gekost", zegt correspondent Arjen van der Horst.

Toen m'n vader na de operatie de kosten hoorde zei hij: 'Hadden ze me maar laten sterven'.

Tory DeBassio

Maar ook voor de pandemie waren er scheuren zichtbaar: elk jaar gaan ruim een half miljoen gezinnen failliet door medische kosten, of ze nou verzekerd zijn of niet. "Bijna iedereen heeft wel een voorbeeld van problemen met de zorg", zegt Tory DeBassio, die zes jaar geleden van Massachusetts naar Nederland verhuisde.

Haar vader kreeg tien jaar geleden een hartaanval, en werd - zonder verzekering - naar het ziekenhuis gebracht. De rekening: 60.000 dollar. "Hij heeft tot zijn dood aflossingen betaald. Toen hij na de operatie wakker werd zei hij: 'Ik wou dat ze me hadden laten sterven.'"

Ook mét een verzekering zijn de ziektekosten vergeleken met Nederland enorm. "Veel zorgverzekeringen hanteren een maximum voor wat ze uitkeren", zegt Van der Horst. "Daarnaast moet je ook vaste bedragen met de verzekering meebetalen. Behandelingen vallen daardoor vaak alsnog duur uit."

De angst om zorg te zoeken is hierdoor groot. "Elke keer dat ik naar het ziekenhuis ga, denk ik alleen maar 'dit gaat me zo veel geld kosten'", zegt Madison Evans uit Idaho. Vanwege voedselallergieën belandt ze soms op de eerste hulp. "Dat redt mijn leven, maar de 9000 euro die het me tot nu toe heeft gekost, heb ik gewoon niet."

"Het zit in de Amerikaanse psyche om bang te zijn voor zorgkosten," beaamt DeBassio. Het Amerikaanse systeem is minder uniform dan in Nederland. "Daardoor is het moeilijk er je weg in te vinden. Als je daar niet goed in bent, bouw je makkelijk enorme schulden op."

Farmaceutische lobby

Die zorgkosten zijn deels zo hoog door de farmaceutische lobby. "Onder het mom van de vrije markt hebben die bedrijven veel macht. Zo is er in 2003 een wet aangenomen waardoor het voor de overheid verboden is om te onderhandelen over de prijs van bepaalde medicijnen", zegt Van der Horst.

Sommige Amerikanen, zoals Evans, wijken daarom voor hun medicijnen uit naar het buitenland. "Mijn astmamedicijnen kosten me hier meer dan 500 dollar per maand. In Mexico kun je ze zonder doktersvoorschrift krijgen voor 60 dollar."

De adrenaline-injector die ze moet gebruiken bij een allergieaanval kan ze niet goedkoper krijgen. "Ik heb hem een paar keer niet gebruikt, want dan gooi ik naast de ziekenhuisrekening nog eens honderd dollar weg." Ze zucht vermoeid. "Elke keer dat ik het erover heb denk ik: ik word gewoon belazerd."

In het eerste debat tussen Trump en Biden spraken de kandidaten over hun plannen om zorgkosten te verlagen:

Het besef dat er iets moet veranderen is er ondertussen bij de kiezers. Volgens recente polls vindt 63 procent dat de overheid in ieder geval deels moet voorzien in gezondheidszorg. Democratische politici als Bernie Sanders trokken veel jonge kiezers met het idee van universele gezondheidszorg.

Toch wil Biden vasthouden aan Obamacare. "Hij zegt: wij gaan de verzekering die je nu hebt via je werk niet van je afpakken", zegt Van der Horst, "omdat mensen doorgaans tevreden zijn met hun pakket. Dat komt ook deels door de meer individualistische cultuur, waarin eigen keuze zwaar weegt. Het gevolg is wel een systeem dat vele malen duurder is dan in Nederland."

Eigen keuze is ook belangrijk voor DeBassio. Zij geeft daarom de voorkeur aan het Amerikaanse systeem. "Ja, het is hardvochtiger, maar als je ermee om kunt gaan kun je eruit halen wat je nodig hebt. Ik betaalde daardoor minder premie dan in Nederland en ik kreeg voor mijn gevoel meer persoonlijke aandacht. Nu betaal ik meer premie en moet ik alsnog bijbetalen. In Amerika weet ik tenminste waar ik op moet letten."

"Ja, in de VS kun je je eigen behandeling en dokters kiezen", zegt Evans, "maar als ik naar de eerste hulp word gebracht omdat ik niet kan ademen, heb ik weinig keuze. En ook met mijn verzekering is de rekening torenhoog."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl