Arbeidsmigranten India zitten vast: 'Als het zo doorgaat, zullen we sterven'
India zit tot in elk geval 14 april in een landelijke lockdown vanwege het coronavirus. Daarna zullen de maatregelen plaatselijk verdergaan. De verspreiding van het virus is tot nu toe redelijk onder controle, maar de lockdown is voor arme dagloners een ramp.
"Als het zo doorgaat, zullen we sterven." Gudu Mohanlal toont weinig emotie wanneer hij deze uitspraak doet, maar hij maakt zich ernstige zorgen. "Of we wel of geen eten krijgen, en wanneer niet, dat moeten we maar zien."
De fietsriksja-bestuurder zit met een ongewassen shirt en verschoten mondkapje in de wijk Jangpura in het zuiden van Delhi. Naast hem zijn collega en buurman, Raju Singh. Beiden slapen hier, op een bankje onder een stuk plastic op stokken. Dat zijn ze gewend. Op deze manier kunnen ze huur uitsparen en elke maand zoveel mogelijk geld naar hun gezin sturen.
Gudu komt uit een dorp in de centraal gelegen deelstaat Madhya Pradesh. "Mijn moeder woont daar, mijn vrouw en mijn twee zoons van 5 en 8. Normaal stuur ik ze elke maand zo'n 60 euro. Maar nu is er geen werk, dus wordt het niets."
Correspondent Aletta André zocht Gudu Mohanlal op:
Een fietsriksja-chauffeur in Delhi kan zo'n 4 tot 5 euro per dag verdienen. Een klein deel daarvan moet hij afstaan als huur aan de eigenaar van de riksja. Aan de oproep van de regering aan werkgevers om hun werknemers door te betalen, hebben de chauffeurs weinig. In principe zijn het kleine ondernemers, die afhankelijk zijn van hun individuele klanten. En die zijn er niet tijdens de lockdown.
De regering heeft aangekondigd zo'n 20 miljard euro te besteden aan hulp waarmee de armste mensen de lockdown kunnen overleven. Zo krijgen zij de komende drie maanden gratis granen en gas om op te koken.
Daar heeft Gudu's gezin in het dorp wel wat aan, maar zonder zijn inkomen hebben ze geen geld voor al het andere: zeep, wasmiddel en kleding bijvoorbeeld. Zelf is hij nu afhankelijk van liefdadigheid.
Voorbij zijn bankje komt een team van een lokaal café op een scooter voorbijgereden om broodjes en broden uit te delen. Een volledig witbrood gaat in het fietsmandje van Gudu. Aan het stuur hangt een zakje groene pepers dat hij van een groenteman kreeg. En rond 1 uur in de middag staat hij bij een overheidsschool in de rij voor twee grote pannen, van waaruit de lokale regering van Delhi gekookte rijst en linzen uitdeelt. Voor de avond heeft hij plannen om bij de gaarkeuken van een tempel te gaan kijken.
Na 14 april zal de lockdown voortduren, en mogelijk zelfs strenger worden in 62 (van in totaal 720) districten door heel India die samen goed zijn voor 80 procent van de gevallen. Delhi hoort daar ook bij.
Wat dit betekent voor de miljoenen arbeidsmigranten die door heel het land vastzitten zonder werk, is niet duidelijk. India heeft zo'n 125 miljoen arbeidsmigranten die in andere deelstaten of steden ver weg van hun dorp werken. Als riksja-chauffeur, zoals Gudu, of in fabrieken, in de bouw of huishoudens. Dit ligt nu allemaal stil en lang niet arbeidsmigranten krijgen doorbetaald.
Daarom willen ze het liefst terug naar hun dorp, waar ze een sociaal vangnet hebben. Sommigen waren er op tijd bij en pakten de laatste overvolle bussen en treinen naar huis. Anderen besloten na het aankondigen van de landelijke lockdown, en daarmee het stoppen van bussen en treinen, honderden kilometers naar huis te lopen. Zo waren de laatste week van maart naar schatting 300.000 arbeidsmigranten op de been.
Toen voor een deel van hen speciale bussen werden ingezet, en beelden van duizenden mensen die zich hiervoor verdrongen de wereld overgingen, besloot de overheid streng in te grijpen. Iedereen die ondanks de lockdown onderweg was moest bij de deelstaatgrenzen worden opgepakt en verplicht voor twee weken in quarantaine worden gezet.
Wie nog niet ziek is wordt dat wel door hier zo lang te zijn met zijn allen. We willen hier niet blijven.
"We waren onderweg naar ons dorp, toen we hier naartoe werden gebracht", zegt Neetu, die met zo'n 200 anderen in een schoolgebouw in het zuiden van Delhi zit. De politie staat voor de deur; ze mogen niet naar buiten. Zelf snapt Neetu nog steeds niet goed waarom. "Ze zeiden dat het voor medische controle was, maar die is nog steeds niet gedaan. We krijgen ook geen informatie."
Rond 13.00 uur wordt de lunch binnengebracht door vrijwilligers van een lokale tempel van sikhs, die dagelijks eten koken voor armen die naar de tempel komen. Vanwege de lockdown brengen ze die nu rond. Wat Neetu betreft zijn de voorzieningen niet voldoende. "Soms komt het eten rond 13.00 uur, maar soms pas tegen 16.00 uur. En verder krijgen we niets. Niet eens zeep om onszelf of onze kleren te wassen. Ondertussen zitten we hier maar. Wie nog niet ziek is wordt dat wel door hier zo lang te zijn met zijn allen. We willen naar huis."
Gudu, de riksja-chauffeur, hoopt vooral dat het coronavirus en daarmee de lockdown snel uit de wereld is. "Als het met de ziekte goed komt, redden wij ons ook weer. Dan komt ons inkomen weer op gang, en dan komt het snel goed."
