Waar is nog een ziekenhuisbed vrij? Nieuw systeem moet direct antwoord geven
Alle ziekenhuizen in Nederland worden met spoed aangesloten op één computersysteem dat in real time het aantal vrije bedden laat zien. Vandaag is de koppeling al bij de helft van de ziekenhuizen gemaakt, de rest volgt later deze week.
Van alle ruim honderd ziekenhuizen in Nederland wordt volledige medewerking verwacht. "Wij willen benadrukken dat het besluit om dit systeem te gebruiken vaststaat en niet vrijblijvend kan zijn", staat in een brief van het Landelijke Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding, dat valt onder het ministerie van VWS.
Het computersysteem komt er niet voor niets: het moet gaan helpen bij het beter spreiden van coronapatiënten. Nu is het bij sommige ziekenhuizen veel drukker dan bij andere, met name op de intensivecareafdelingen. Het RIVM en de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care verwachten dat er zeker de komende weken nog veel meer IC-patiënten bij zullen komen.
Hoe worden mensen die op de intensive care belanden ziek van het coronavirus?
Tot op dit moment is het nog niet mogelijk om het actuele aantal vrije bedden van ziekenhuizen in te zien. Wel geven alle ziekenhuizen hun beddencapaciteit handmatig door via verschillende websites. Dat gebeurt een aantal keer per dag en de getoonde cijfers lopen daardoor voortdurend achter: een bed kan inmiddels weer bezet zijn. Al weken is daardoor niet precies bekend hoeveel bedden nu eigenlijk vrij zijn in Nederland.
"Als we alle ziekenhuizen hebben aangesloten op het computersysteem, kunnen we de beschikbare capaciteit snel aflezen", zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijke Netwerk Acute Zorg, tegen de NOS. "Dat is belangrijk, want de zorgvraag gaat nu zo snel dat we alle capaciteit nodig hebben. Daarom moeten we weten waar het druk is en waar we nog patiënten naartoe kunnen brengen."
Groen = ruimte, rood = vol
Het nieuwe computersysteem haalt automatisch informatie op die nu nog alleen bij ieder ziekenhuis zelf bekend is. Het gaat daarbij niet alleen om vrije bedden, maar ook om personeelsaantallen en de doorlooptijd van patiënten. De informatie wordt alleen getoond aan ziekenhuizen en is verder niet voor anderen in te zien. Een kleurcode op de kaart geeft per ziekenhuis aan of er ruimte (groen), krapte (oranje) of geen plek (rood) is.
Ziekenhuizen kunnen wel zelf nog invloed hebben door hun eerste hulp handmatig 'op slot' te zetten bij een crisis, zegt Evelien van Eeten, mede-oprichter van 2TWNTY4, het bedrijf achter het computersysteem. "Bedden kunnen ook worden gelabeld die alleen bedoeld zijn voor mensen met corona of juist zonder enige verdenking van het virus".
Van Eeten is ook spoedeisendehulparts in het Radboud UMC in Nijmegen en merkt daar ook dat er behoefte is aan direct inzicht in de beddencapaciteit. "Je wilt in een crisis geen tijd spenderen aan rondbellen om je patiënt kwijt te kunnen bij een ander ziekenhuis. En je wilt al helemaal niet allerlei papierwerk moeten invullen."
Dat ziekenhuizen door de huidige drukte moeilijk patiënten kunnen overplaatsen, bleek anderhalve week geleden al in Brabant. Daar sloegen ziekenhuizen alarm door uitpuilende IC's en de moeite die ze moesten doen om ziekenhuizen in het noorden ervan te overtuigen om patiënten over te nemen.
Volgens Van Eeten geven ziekenhuizen nu nog vaak niet alle beschikbare bedden door. "Ze doen dat om zelf niet in de problemen te komen als er zich ineens nieuwe patiënten aandienen. Het betekent dat er met ruim honderd ziekenhuizen in Nederland, mogelijk meer dan honderd IC-bedden nu eigenlijk niet benut worden. Met de tool zijn die bedden straks dus ook gewoon te zien."
'Staak implementatie'
Opvallend is dat verschillende medische IT-specialisten afraden om mee te werken aan het nieuwe systeem. "Wij adviseren ziekenhuizen de verdere implementatie van 2TWNTY4 te staken tijdens de coronacrisis", staat in een brief die vanuit koepelorganisatie CMOI aan alle ziekenhuizen is gestuurd.
Een leeg bed in het systeem betekent volgens de specialisten namelijk niet automatisch dat er ook een patiënt kan worden opgenomen. "Registratie van operationele bedden is mensenwerk en daarmee handwerk. Er zijn zaken die eenvoudigweg niet kunnen worden geautomatiseerd."
In een reactie op de brief zegt Van Eeten dat dit wel degelijk mogelijk is. Ook Ernst Kuipers van het Landelijke Netwerk Acute Zorg is daarvan overtuigd. "Er zijn altijd mensen die een alternatief hebben, maar wij hebben na alles te hebben afgewogen, gekozen voor dit systeem." Eind deze week moeten echt alle ziekenhuizen zijn aangesloten, benadrukt hij.