Duizenden besmettingen Italië: zo werd het land het zorgenkindje van Europa

Geen land in Europa is zo zwaar getroffen door het coronavirus als Italië. Zo'n driekwart van de Europese coronabesmettingen is in dat land vastgesteld en veel patiënten in de rest van Europa hebben het virus in Italië opgelopen.

In krap twee weken steeg het aantal patiënten van drie naar meer dan 3000. De afgelopen dagen kwamen er elke dag zo'n 500 patiënten bij. 107 mensen zijn aan de gevolgen overleden, voornamelijk ouderen en mensen die al ziek waren. 276 patiënten zijn genezen verklaard.

Al deze cijfers roepen de vraag op hoe het kan dat juist Italië in Europa geldt als brandhaard van het coronavirus?

Aan de persoonlijke hygiëne van de Italianen ligt het in elk geval niet, zegt correspondent Mustafa Marghadi. "Daarop zijn ze zeer gesteld, net als hun gezondheid. Hier zijn bijvoorbeeld relatief veel meer apotheken dan in Nederland."

Zoeken naar nieuwe gevallen

Voor de Italiaanse autoriteiten was het antwoord aanvankelijk duidelijk: het komt door het consciëntieuze werk van zorgpersoneel en de grote hoeveelheid tests. "Ik heb mezelf ook afgevraagd waarom er zo veel gevallen in Italië zijn", zei premier Conte op 22 februari, toen het aantal patiënten in een dag van drie naar 79 steeg. "Het antwoord is de strenge en precieze controles die ons land vanaf het begin heeft uitgevoerd."

Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vond het niet verwonderlijk dat de aantallen snel stegen. "Door het actieve speurwerk van Italië komen er meer gevallen aan het licht", zei Nedret Emiroglu van de WHO vorige week tegen Nieuwsuur. Ze legde uit dat de Italianen de contacten van besmette personen proberen op te sporen om die mensen vervolgens te testen op het virus. "Dat gebeurt zo nodig ook weer met de contacten van die mensen. En zo gaat dat verder."

Toch zijn er ook vragen over de handelwijze van het ziekenhuis in Codogno, niet ver van Milaan, waar de eerste patiënt in Noord-Italië terechtkwam. Zorgpersoneel miste signalen dat er iets ernstig mis was met de 38-jarige man, die in Italiaanse media bekendstaat als Mattia. Hij meldde zich op 18 februari op de eerste hulp, maar werd weer naar huis gestuurd.

Een dag later was hij er nog beroerder aan toe en werd toen wel opgenomen. Maar artsen dachten dat hij een gewone longontsteking had en namen geen veiligheidsmaatregelen. Ze sloten corona uit, omdat Mattia niet in China was geweest. Het is nog steeds onduidelijk hoe hij het virus opliep.

Besmetting op besmetting

Pas 's avonds laat op 20 februari werd het coronavirus bij de Italiaan vastgesteld. Later bleek dat hij toen al een patiënt, vijf zorgmedewerkers, zijn zwangere vrouw en een vriend had besmet. Zij gaven het virus weer door aan anderen voordat ze in quarantaine gingen.

Zonder de naam van het ziekenhuis te noemen, zei premier Conte op 24 februari dat het niet goed met de patiënt was omgegaan. "Dat heeft zeker bijgedragen aan de verspreiding." Italiaanse aanklagers begonnen daarop een onderzoek of er iets strafbaars is gebeurd.

Conte had toen al een aantal rigoureuze maatregelen genomen de uitbraak in Noord-Italië te beteugelen. Een aantal stadjes werd van de buitenwereld afgesloten. Zo'n 50.000 inwoners mogen sinds 23 februari het gebied niet verlaten. Scholen en universiteiten werden gesloten en grote evenementen werd afgelast. Maatregelen die inmiddels voor heel Italië gelden.

Dat is morgen veertien dagen geleden, de tijd die staat voor een corona-quarantaine. Mensen die (mogelijk) het virus hebben en twee weken niet ziek worden, zijn niet besmettelijk.

Het hoofd van de Italiaanse tegenhanger van het RIVM toonde zich begin deze week in Italiaanse media optimistisch. "Als het aantal infecties de komende zeven dagen daalt, betekent dat dat de afsluitingen en andere maatregelen hebben geholpen. We verwachten positieve resultaten."

En die propere Italianen, schamen die zich niet voor deze virusuitbraak? "Dat hoor je hier en daar inderdaad wel", zegt correspondent Marghadi. "'Dat het nou juist van ons moet komen', zeggen sommigen. De Italianen zijn de zorgenkindjes van Europa geworden."