24 prominenten uit nazi-Duitsland zullen voor een internationaal tribunaal worden vervolgd voor hun rol in de oorlog. Op een lijst die tegelijkertijd in Londen, Moskou, Parijs en Washington werd bekendgemaakt, staan onder meer rijksmaarschalk Hermann Göring (het hoogstgeplaatste lid van het Hitler-regime dat de oorlog overleefde) en Arthur Seyss-Inquart, het gezicht van de nazi's in Nederland.

Andere bekende namen die moeten voorkomen, zijn Hitlers opvolger admiraal Dönitz, opperbevelhebber Keitel en nazi-leider Hess, die al sinds 1941 in Groot-Brittannië vastzit. Hitlers privésecretaris Bormann zal bij verstek worden berecht, hij is sinds de val van Berlijn verdwenen.

Op de lijst staan verder nazi-ideoloog Streicher, voormalig kanselier Von Papen en industrieel Krupp, die verantwoording moet afleggen over zijn rol in de Duitse herbewapening.

Camp Ashcan

Er is in dit eerste proces voor deze 24 verdachten gekozen, omdat de misdaden waarvan ze worden beschuldigd niet aan één specifieke plaats te koppelen zijn. De vier internationale rechters zullen bepalen of de mannen schuldig zijn aan zaken als oorlogshitsen, oorlogsmisdaden en de nieuwe categorie 'misdaden tegen de menselijkheid', waaronder de systematische uitroeiing van etnische groepen valt.

Het is ongekend dat leiders van een verslagen natie zo voor een internationaal gerecht worden gedaagd; eerder had Churchill er nog voor gepleit alle nazi-leiders standrechtelijk te executeren.

De verdachten zijn de afgelopen maanden ondergebracht in het voormalige Palace Hotel in het Luxemburgse plaatsje Mondorf-les-Bains. Dat was voor de 52 nazi-prominenten omgevormd tot het zwaarbeveiligde Camp Ashcan.

Spartaans

De gevangenen werden er onder spartaanse omstandigheden vastgehouden: hun kamers waren minimaal ingericht met een stoel, vouwbed en stromatras, er was een keer per week warm water om te wassen en messen, vorken, broekriemen en schoenveters werden ingenomen om te voorkomen dat de gevangenen zelfmoord konden plegen.

Journalisten die het verblijf mochten bezoeken, zagen dat de zwaarlijvige Göring ruim 12 kilo was afgevallen door het gevangenisdieet en een afkickprogramma voor zijn morfineverslaving. Zijn uniform hing nu losjes om zijn lichaam. Ondanks een officieel protest bij generaal Eisenhower mocht de luchtmachtgeneraal zijn geliefde medailles niet dragen.

Film van gruweldaden

De nazi-leiders reageerden geschokt toen ze in gevangenschap beelden van concentratiekampen te zien kregen. Toen de Amerikanen gruwelijke opnames van concentratiekamp Buchenwald toonden, verlieten ex-buitenlandminister Von Ribbentrop en generaal Kesselring de zaal en drukte voormalig gouverneur-generaal Frank van Polen vol afkeer een zakdoek tegen zijn mond.

"Waarom schieten ze me niet ter plekke dood?", vroeg Dönitz zich na afloop af.

In aanloop naar het proces, dat dit najaar in Neurenberg zal beginnen, zijn de 24 hoofdverdachten inmiddels naar de Duitse stad gevlogen. Göring is ervan overtuigd dat hem daar de dood wacht. "Kijk maar eens goed", zei hij tegen zijn medepassagiers toen hun vliegtuig de Rijn passeerde, "dit is de laatste keer dat je hem zult zien."