Een bijzonder onderdeel van het Britse leger is deze week aangekomen in Nederland: de Joodse Brigade. Het gaat om Joodse vrijwilligers uit Palestina, een Brits mandaadgebied. In een tijd dat hun volk vervolgd werd, boden deze militairen hoop.

De brigade werd in september vorig jaar opgericht met instemming van premier Churchill. Een bijzonder moment, omdat dit de eerste specifiek Joodse gevechtseenheid is sinds Romeinse tijden.

Groot-Brittannië had lang getwijfeld over de oprichting, omdat zo'n eenheid ook gezien kon worden als het begin van een leger voor een zionistische staat in Palestina. Dat zou Arabieren in het gebied kunnen schofferen.

Uiteindelijk erkende de Britse regering dat Joden een kans moesten krijgen mee te vechten tegen hun grootste vijand, de nazi's. Het legeronderdeel van zo'n 5000 man kreeg eigen officieren, de davidster werd hun herkenningsteken en hun voertaal Hebreeuws.

'Joodse engelen"

Eenheden van de brigade kwamen in maart aan het Italiaanse front in actie. Ook waren ze betrokken bij de bevrijding van concentratiekampen in Duitsland.

Daar keken gevangenen vol ongeloof naar de davidster op de uniformen. Een uitgemergelde man moest zich ervan verzekeren dat hij met gewone stervelingen te maken had door hen aarzelend aan te raken. "Zijn jullie Joodse engelen?", werd hun gevraagd.

Ook in Nederland vielen de epauletten Joodse overlevenden meteen op. "Wat een gezicht: geen gele ster die ons moest uitsluiten, maar een davidsster als teken van de moedige strijd tegen onderdrukking en moord", verklaart de 19-jarige Cilly Levitus, die de oorlog in de onderduik overleefde. Het maakte zo'n indruk dat ze er 's nachts niet van kon slapen.

De militairen beseffen hoe belangrijk hun komst voor de getroffen Joden in Europa is. Waar ze kunnen helpen ze oorlogsslachtoffers met voedsel of kleding, of een clandestiene reis naar Palestina, op zoek naar een nieuwe toekomst. Daarnaast jagen ze op voortvluchtige nazi's, die een kogel kunnen verwachten als ze in hun handen vallen.

De 150 man die nu in Zuid-Nederland worden gelegerd, moeten toezien op de Duitse krijgsgevangenen die hier mijnen ruimen. "We zullen trachten er fatsoenlijke mensen van te maken", belooft luitenant Goldstein. "Maar misschien zullen de moffen altijd beesten blijven."

Een van zijn soldaten geeft onomwonden toe wraak te willen nemen. "De Duitsers zijn slim. We hebben ze verlofpasjes aangeboden om het kamp uit te gaan, maar niemand maakt daar gebruik van. Ze weten dat er in het kamp niks met hen zal gebeuren, maar ze buiten de hekken afgeranseld zullen worden."