Vijf jaar oorlog betekent ook vijf jaar geen Hollywoodfilms. De Psychological Warfare Divisie van de geallieerden gaat dat goedmaken: om goodwill te kweken bij de Nederlanders hebben ze een voorraad nieuwe films meegenomen.

Het Nederlandse publiek moet met een speciaal boekje dat de propaganda-afdeling uitbrengt alvast ontvankelijk worden gemaakt. Daarin staan de beste nieuwe films van de afgelopen jaren opgesomd, worden de laatste roddels over de filmwereld opgedist en wordt uitgelegd hoe Hollywood zich ingezet heeft voor de oorlog.

Zo blijken Jimmy Stewart en Clark Gable voor de Amerikaanse luchtmacht bombardementen te hebben uitgevoerd. Andere sterren reisden de wereld rond om de troepen te vermaken zoals Marlene Dietrich, Mickey Rooney en Gary Cooper.

Oorlogsdocumentaires

Filmmakers werden bovendien ingezet om propagandamateriaal te maken. Regisseur Frank Capra maakte samen met collega's als John Huston en John Ford de documentairereeks Why we fight, waarin het publiek werd uitgelegd waar de strijd in Europa en Azië om draaide. Ook de Nederlandser filmmaker Joris Ivens werkte daaraan mee.

Donald Duck trad op in een reeks van propaganda-animaties. De eend won zelfs een Oscar met Der Fuehrer's Face, waarin hij een nachtmerrie over nazi-Duitsland heeft. Walt Disney maakte ook uitlegfilmpjes voor het leger, zoals een tekenfilmbewerking van de verhandeling Victory through airpower.

De oorlog drong ook door tot in de speelfilms. Hoewel er minder werden geproduceerd dan anders (900 acteurs en 5000 andere medewerkers moesten immers naar het front), ging wat er werd gemaakt vaak over actuele onderwerpen. In Casablanca worstelt Humphrey Bogart met de vraag hoeveel hij bij de oorlog betrokken wil raken, Charlie Chaplin buit zijn gelijkenis met Adolf Hitler uit in The Great Dictator en de gevluchte Oostenrijker Fritz Lang maakte Hangmen also die! over de aanslag op nazi-baas Heydrich, naar een scenario van Bertolt Brecht.

Gemengd ontvangen

Het Parool meent dat het "merkwaardig is het te moeten constateren dat Engeland, Amerika en Rusland gedurende de afgelopen vijf jaren veel meer oorlogsfilms en films met een politiek tintje hebben geproduceerd dan Duitsland, van welk land men - gezien de intensiviteit van de Duitse oorlogspropaganda - dat veel eerder had mogen verwachten."

Strijdend Nederland vreest dat Nederland alleen "kwantitatief veel heeft gemist". Volgens de krant zijn er "op technisch noch artistiek gebeid wonderen of grote veranderingen". Hoe kan het ook anders, als ook Hollywood door de totale oorlog moest bezuinigen.

De Waarheid is minder negatief. De krant raadt aan de naam te onthouden van Alfred Hitchcock, de Britse regisseur die tijdens de oorlog naar de VS overstapte. De krant verwacht veel van hem, hoewel zijn "naam misschien niet zo bekend is, omdat hij slechts de film maakte, niet de hoofdrol speelde". Volgens de krant mogen de plots dan zo uit pulpblaadjes komen, "dat verhinderde niet dat elke meter film deel werd van een feest van verrassende vondsten, prachtig spel, rake karaktertekening en bovenal spanning".

Roddels

Wie meer geïnteresseerd is in de persoonlijke levens van de filmsterren wordt eveneens bediend door het filmblaadje. John Barrymore blijkt in 1942 te zijn overleden, Clark Gable heeft zijn vrouw Carole Lombard verloren bij een vliegtuigongeluk. Ginger Rogers is getrouwd, evenals Cary Grant. Judy Garland blijkt in de tussentijd zelfs alweer gescheiden.

De tachtig films die de geallieerden meenamen werden in oktober al enthousiast in het bevrijde Eindhoven getoond (Convooi naar Moermansk met Bogart had de première). Nu kunnen ook steden in het bevrijde westen ervan genieten: doordat de Canadezen generatoren beschikbaar stellen, kunnen de bioscopen in Amsterdam weer open.