Onverstoorbaar door wat er gebeurt op aarde draait de astronomische kalender rustig door. Zonder iets aan te trekken van oorlog of wederopbouw, voedseltekorten of vernietigingskampen schoof de maan rond 15.00 uur precies zoals voorspeld voor de zon. "Onderduiken", grapte Het Parool.

De zonsverduistering was totaal in Canada, Noord-Europa en de Sovjet-Unie. Ons land viel net buiten dat gebied: op het hoogtepunt bleef er nog een zonsikkel over. 144 minuten nadat het spektakel was begonnen met een hapje uit de linkerbovenhoek van de zon was het weer over.

Beroet glas, negatief of biscuitje

Vooraf hadden kranten al uitleg gegeven hoe het natuurverschijnsel kon worden bekeken zonder oogschade op te lopen. "Er heeft wel eens een astronoom een oog bij ingeboet doordat het donkere, beschermende glas gedurende de zonwaarneming in stukken sprong en het door de kijker geconcentreerde licht hem verblindde", waarschuwde Het Parool.

In Moskou deelde het planetarium daarom speciale brillen uit, maar een stukje donkerblauw of beroet glas of een zwart fotonegatief voldoen ook. Het Vrije Volk ontdekte dat de gaatjes in een Engels biscuitje ook bruikbaar zijn.

"Wanneer men nu dit biscuitje in de zon hield en op ongeveer 25 centimeter daarachter een stuk wit papier, dan verschenen op dit stuk paper evenveel zonneschijfjes (met een langzaam groeiende hap eruit, totdat het "maan"-sikkeltjes waren geworden) als er gaatjes in het biscuitje waren."

Verstilde natuur

Vanwege het mooie weer konden Nederlanders het fenomeen goed volgen. "Zo nu en dan kwam een klein wolkje het kijkspel nog vergroten", meende Trouw, "omdat men dan juist met het blote oog een fase duidelijk kon waarnemen."

Het Vrije Volk beschrijft dat het daglicht merkbaar minder werd. "Velen dachten dat er een donderbui op komst was." De krant heeft het over een paarsachtig licht, dat schaduwen aanmerkelijk scherper maakte. Op plekken waar de eclips totaal was, merkte men 37 seconden lang dat de natuur verstilde: bloemen sloten hun bladeren en vogels stopten met zingen.

Wetenschappers uit Canada, de VS en Sovjet-Unie grepen nieuwe technologie aan om experimenten uit te voeren. Zo namen Spitfires op 10 kilometer hoogte foto's (de hoogste ooit) en werd de nieuwe radartechnologie ingezet om metingen te doen. De resultaten zullen pas gepubliceerd worden als ook de oorlog tegen Japan afgelopen is.

Wie de zonsverduistering gemist heeft zal lang moeten wachten: de eerstvolgende totale eclips in Nederland is pas te zien op 11 augustus 1999.