Premier Churchill zal zelf vandaag niet kunnen stemmen tijdens de Britse verkiezingen. Zijn naam blijkt per ongeluk niet in de kiezerslijsten voor te komen. Het is misgegaan toen hij in 1943 een nieuw persoonsbewijs had moeten halen, maar in het buitenland was voor een topconferentie.

Churchill is niet de enige van de 30 miljoen Britse kiesgerechtigden die dit probleem ondervindt. Bovendien zijn er naar schatting 200.000 ontheemden voor wie de kiesregistratie niet up to date is. Verkiezingen zijn sowieso weer even wennen, want het is de eerste stembusgang in 10 jaar.

De laatste verkiezingen waren in 1935. Toen vier jaar later de Tweede Wereldoorlog uitbrak besloten de Britten een regering van nationale eenheid te vormen en geen verkiezingen te houden zolang de strijd duurde. Hoewel er in Azië nog wordt gevochten, stapte Labour in mei uit de coalitie om verkiezingen af te dwingen.

Churchill gretig

Hoewel Labour voorstelde in de herfst naar de stembus te gaan, koos Churchill voor vandaag, gretig om zijn status als oorlogsheld om te zetten in parlementszetels. De premier is de grootste troef voor de Tories: deze week maakte hij een rondreis van 1500 kilometer door het land, met vijftig bijeenkomsten in vier dagen.

Labour onderkent Churchills inzet voor de oorlog, maar betoogt dat vredestijd om een ander soort leider vraagt. Het buitenlandbeleid van partijleider Attlee verschilt maar weinig, maar in het binnenland biedt hij alternatieve plannen voor de wederopbouw, verhoging van het welvaartspeil en verbetering van de arbeidsmarkt. Daarvoor wil hij bijvoorbeeld de mijnen nationaliseren.

Churchill merkte dat de beleidsplannen van Labour in goede aarde vielen bij de kiezer. Bij een verkiezingsbijeenkomst in Londen werd er "Wij willen Labour" gescandeerd, uit een geluidsauto elders in de stad schalde "Weg met Churchill". Er werd zelfs vuurwerk naar de premier gegooid.

Harde aanvallen

De premier viel ondertussen ongekend hard uit naar zijn tegenstanders. Een Labour-regering zou onherroepelijk afglijden naar een dictatuur, waarschuwde hij zelfs. "Een socialistische regering die het hele leven en de economie bepaalt kan geen vrije, scherpe of harde uiting van publieke ontevredenheid tolereren. Ze moet dan terugvallen op een soort van Gestapo."

Of zo'n scherpe vergelijking tussen de oppositiepartij en de net verslagen nazi's voldoende is om stemmen bij Labour weg te houden, is pas over drie weken bekend. Om de stemmen van uitgezonden militairen mee te kunnen nemen worden alle biljetten dan pas geteld.