Uitbundig heeft Amsterdam Wilhelmina welkom terug geheten in de hoofdstad. Menigtes mensen verdrongen zich om een glimp op te vangen van de koningin bij haar uitgebreide rijtoer door de stad en een bevrijdingsdefilé langs het Paleis op de Dam.

De hele Dam stond vol toen de koningin aan kwam rijden. Mensen hingen uit met vlaggen en wimpels versierde ramen en stonden zelfs op de daken van de gebouwen rond het plein.

Het Wilhelmus klonk toen de koningin haar paleis binnenging, maar volgens een verslaggever waren veel mensen te geëmotioneerd om mee te zingen. "Dit is het moment waarop men weet, zeker weet, dat de nachtmerrie voorbij is."

Al snel verscheen de koningin op het balkon, samen met de Canadese generaals Crerar en Foulkes en interim-burgemeester De Boer. Het was het begin van een defilé dat 2,5 uur zou duren.

De stoet werd geopend door de Amsterdamse en geallieerde vlaggen, gevolgd door lange rijen Canadese militairen, Binnenlandse Strijdkrachten en militaire voertuigen. Het publiek keek reikhalzend naar het materieel dat de Nederlandse vrijheid had bevochten, zoals pantserwagens, Shermantanks en veldgeschut.

Na het militaire gedeelte volgde (inclusief een bordkarton locomotief) een uitgebreide afvaardiging van het personeel van de Nederlandse Spoorwegen, die het de bezetter door de spoorstaking in het laatste oorlogsjaar enorm moeilijk had gemaakt. Daarna kwamen gemaskerde verslaggevers van de ondergronds pers, koeriersters op hun fietsen en een voortgetrokken boot met zeemansvrouwen.

Op tientallen praalwagens werden hoofdstukken uit de bezettingstijd verbeeld. Er was een kar met drukpersen van ondergrondse media, eentje waar onderduikers zogenaamd werden opgespoord door Duitsers en een van boeren met de pleegkinderen die ze hadden opgevangen, compleet met bordjes waarop stond aangegeven hoeveel pond de bleekneusjes waren aangekomen.

Concentratiekampgevangenen

Het meest opmerkelijk waren misschien wel de praalwagens waarop Duitse concentratiekampen werden uitgebeeld. Omringd door namen als Vught, Amersfoort, Buchenwald en Ravensbrück stonden overlevenden achter prikkeldraad, soms weer in hun gestreepte gevangeniskloffie gehesen.

Opvallend was dat de nadruk vooral op de politieke gevangenen lag. Namen als Auschwitz, Sobibór of zelfs maar Westerbork ontbraken.

Hoewel de oververmoeide koningin niet de hele optocht kon afkijken, ontving ze op het paleis nog wel een afvaardiging van verzetslieden en nabestaanden van gevallenen. In de middag maakte ze een uitgebreide rondrit door de hele stad, waarbij ze hartelijk werd toegejuicht.

Een gepaste stilte viel toen ze haar auto liet stoppen op de Apollolaan, waar de Duitsers vorig jaar oktober 29 verzetslieden fusilleerden. Persoonlijk droeg de koningin een krans met witte anjers en rood en blauwe hortensia's naar het bescheiden monument daar.