De begrafenis van Doyle · Stichting Urk in Oorlogstijd

Oorlogsbegrafenissen gaan door in Urk

De oorlog mag dan al anderhalve maand over zijn, in de Noordoostpolder worden nog steeds slachtoffers gevonden. Vandaag wordt in Urk de Amerikaanse vlieger Paul E. Doyle begraven. Aangespoeld nadat zijn vliegtuig november vorig jaar in het IJsselmeer is gestort.

Heel Urk is uitgelopen om hem de laatste eer te bewijzen, velen hebben bloemen meegebracht. Doyle wordt met volle militaire eer ter aarde besteld. Een escorte van de Binnenlandse Strijdkrachten brengt hem naar zijn graf, begeleid door een RAF-afvaardiging.

"De begrafenis was heel plechtig en iedereen stond met tranen in hun ogen te kijken", zegt Hein Grosse-Hemburg, die foto's van de stoet maakte. "De dominee sprak bij het graf over het ultieme offer dat hij had gebracht, wat onze vrijheid betekende."

Maanden vermist

Doyles bommenwerper Ugly Duckling werd zeven maanden geleden boven Zwolle door luchtafweergeschut geraakt na een vlucht op Hannover. De acht inzittenden sprongen boven Nederland uit het neerstortende vliegtuig, geen van hen heeft dat overleefd.

De lage temperaturen van het IJsselmeer afgelopen november betekenen dat alle mannen kort na hun waterlanding moeten zijn bezweken. Doordat er deze strenge winter ijs lag, duurde het tot maart voordat de eerste slachtoffers werden geborgen. Op dit moment worden er nog drie bemanningsleden vermist.

Herkenningspunt

Aangespoelde lichamen van geallieerde militairen waren de afgelopen vijf jaar helaas geen zeldzaamheid in Urk. Het voormalige eiland werd als herkenningspunt gebruikt op de routes van de bommenwerpers richting het Roergebied. Dagelijks kwamen er vele vliegtuigen overheen, tientallen zijn neergestort in het IJsselmeer of de net ontgonnen polders eromheen.

Een begrafenis in de eerste oorlogsjaren · Stichting Urk in Oorlogstijd

De lichamen die in de lente van 1941 aanspoelden of door vissers werden geborgen, werden aanvankelijk in Urk begraven. De bezetter maakte daar een einde aan omdat de inwoners de ceremonies massaal bijwoonden. De ongeveer 150 geallieerde doden die daarna kwamen, moesten worden overgebracht naar de Nieuwe Ooster in Amsterdam.

Door transportproblemen begroef men vanaf eind 1943 weer op de Urker begraafplaats. Doyle is de 22ste persoon die er wordt begraven. Hij is de eerste die er een graf krijgt sinds de bevrijding.

Begrafenisstoet op weg naar Amsterdam · Stichting Urk in Oorlogstijd

Grosse-Hamberg neemt de omgeving goed in zich op, hij is van plan zijn foto's met een brief op te sturen naar Doyles familie. "Op de plek waar hij met andere militairen ligt begraven kun je de zee zien, het ligt hier zo'n 20 meter hoger. Er staat een vuurtoren in de buurt, waarvan de lichtbundel over de begraafplaats schijnt."

Het geallieerde hoekje van de begraafplaats is goed herkenbaar aan het grote witte kruis dat in 1941 op de eerste twee graven werd gezet. Betaald met een plaatselijke inzamelingsactie onder de dankbare bevolking.