Duitsland bestaat niet meer als soevereine natie. Het land wordt in stukken verdeeld, die onder curatele staan van de overwinnaars, blijkt uit een verklaring die de militair bevelhebbers van de geallieerde strijdkrachten hebben uitgegeven in Berlijn.

De Russische maarschalk Zjoekov had zijn collega's uitgenodigd op zijn hoofdkwartier in een voorstad van Berlijn. Daar zetten zij namens hun regeringen een handtekening onder het document waarmee de boedel van het Derde Rijk wordt afgehandeld. Eisenhower tekende namens de VS, Groot-Brittannië had Montgomery gestuurd en voor Frankrijk was generaal de Lattre de Tassigny aanwezig.

Eisenhower was onder de indruk. "De ronde conferentietafel was de grootste die ik ooit gezien heb. Elke delegatie kreeg een kwadrant van 90 graden. De commandanten waren omgeven door een menigte militaire en politieke adviseurs, fotografen, journalisten en anderen die kennelijk niets anders te doen hadden dan aanwezig zijn."

In de Berlijn Verklaring betogen de overwinnaars dat ze geëigend zijn de macht naar zich toe te trekken omdat er geen centrale overheid meer bestaat in Duitsland. Ze onderstrepen bovendien dat de Duitse strijdkrachten volledig zijn verslagen en zich zonder voorwaarden hebben overgegeven.

De bondgenoten eisen dat alle Duitse militairen zich ontwapenen, tegenstanders van de nazi's worden vrijgelaten en oorlogsmisdadigers berecht. Ook verdere bevelen van de nieuwe machthebbers dienen te worden opgevolgd.

Om het land te kunnen besturen wordt het in vieren gedeeld. De Sovjetunie heeft het voor het zeggen in het oosten van het land, de Britten nemen het noordwesten over, Frankrijk enkele delen in hun grensgebied en de VS het zuidoosten. Hoofdstad Berlijn wordt eveneens in vier sectoren gedeeld.

De vier mogendheden bepaalden meteen dat de Duitse grenzen worden teruggebracht naar de situatie van voor 31 december 1937, toen Hitler zijn zucht naar Lebensraum nog niet begonnen was. Dat betekent dat de Oostenrijkse Anschluss ongedaan is gemaakt, evenals de annexatie van Sudetenland.

Hoewel de verklaring onderstreept dat de machtsovername geen annexatie betekent, is wel duidelijk dat hiermee nog niet de definitieve grenzen zijn bepaald. Stalin wil de grenzen van Polen naar het westen opschuiven, ten koste van enkele Duitse deelstaten. Ook wordt nog overwogen sommige delen bij Nederland te voegen, ter compensatie van de geleden schade.

Deze verklaring raakt elke man, vrouw en kind in Duitsland.

"Dit zijn de meest drastische voorwaarden waarmee een verslagen natie ooit te maken heeft gehad", duidt de correspondent van persbureau Reuters in Berlijn. "Deze verklaring raakt elke man, vrouw en kind in Duitsland en de bondgenoten krijgen zeggenschap over elk restje van het verwoeste Reich."

Na de historische ontmoeting bood Zjoekov zijn collega's een luxueuze maaltijd aan, voorafgegaan door liederen van het Rode Legerkoor. Ook kon hij Eisenhower en Montgomery verklappen dat Stalin hun de Russische Orde van de Overwinning heeft toegekend. Die speciale onderscheiding is nog maar aan tien personen uitgereikt en de twee geallieerde bevelhebbers zijn de eerste buitenlanders.