Voor de oorlog zullen weinig Nederlanders hebben gehoord van Memorial Day. Maar vanaf dit jaar is de dag waarop de VS zijn oorlogsslachtoffers herdenkt een erezaak voor Limburgers. Tienduizenden mensen zijn ervoor bijeengekomen op het enorme ereveld in Margraten.

Steden en dorpen uit de hele provincie hebben meegewerkt aan een bloemengroet voor de gesneuvele bevrijders. De boeketten, genoeg voor alle graven, werden met twintig vrachtwagens aangevoerd. In totaal kwamen er zo'n 35.000 mensen langs.

"Ze kwamen van over de Maas, uit Sittard, Heerlen, Valkenburg, uit Vaals en Gulpen", zegt Joseph Shomon, hoofd van de begraafplaats onder de indruk. "Men kwam te voet, op de fiets, in wagens, paardrijdend, in auto's."

De Amerikaanse generaal Simpson raakte volgens Shomon geëmotioneerd tijdens zijn toespraak door het eerbetoon van de Limburgers. "De bescheidenheid van het Nederlandse volk raakte hem diep en ontroerde hem zichtbaar", zegt hij. "Zijn woorden waren kort, maar zachtaardig. Af en toe haperde hij even als hij opkeek naar alle kruizen en bloemen."

Simpson was daarna de eerste die een krans op een graf legde, hij koos er de laatste rustplaats van een ongeïdentificeerde soldaat voor. Daarna volgden andere generaals en Limburgse burgemeesters.

De begraafplaats is in Zuid-Limburg aangelegd omdat het Amerikaanse leger zijn gesneuvelden niet op vijandelijk grondgebied wilde begraven. In november vorig jaar werden er de eerste doden begraven, inmiddels zijn er al 19.000 graven te vinden. Nog altijd worden er resten uit veldgraven naar overgebracht.

De doden worden begraven onder eenvoudige houten kruizen, voorzien van hun identificatieplaatje.

De omwonenden zien het als hun plicht te zorgen voor de laatste rustplaats van de mannen die vielen voor onze vrijheid. Er is al een "adoptatiesysteem" opgezet waarbij vrijwilligers zich ontfermen over een graf en contact onderhouden met nabestaanden.

Halfstok

Het is dan ook niet de eerste keer dat de Limburgers de doden herdenken: ook op 10 mei, vijf jaar na de Duitse inval, kwam men massaal op de begraafplaats bijeen met bloemen. De Amerikaanse vlag hing halfstok en het volkslied van de VS werd gespeeld.

"Texas. Oklahoma. Kentucky. Daar wachten ouders, vrienden, verloofden op hen. Vergeefs, verwoordde een plaatselijke krant het. "Die derwearts gaan en keren niet "