Inwoners van Texel kunnen opgelucht ademhalen. Vandaag werd het eiland als laatste slagveld van Nederland bevrijd van de Duitsers, waarmee er een einde kwam aan een roerige periode.

Sinds de Georgiërs begin deze maand in opstand kwamen tegen hun Duitse collega's binnen het bataljon, was het er onrustig. In totaal vermoordden de Georgiërs 400 Duitsers, maar na een lange strijd kregen de Duitsers het eiland weer in handen.

Het nieuws van de Duitse capitulatie veranderde weinig aan deze situatie. Hoewel de Texelse bevolking het eiland enthousiast versierde met vlaggetjes en bevrijdingsleuzen, bleef de komst van de geallieerde troepen lange tijd uit.

Dit veranderde een paar dagen geleden toen de eerste Canadezen op Texel aanmeerden om de overgave van de Duitsers op het eiland te regelen. Vandaag volgde de Canadese hoofdmacht en was de bevrijding een feit.

"Toen men wist dat de Canadezen zouden komen werd een erepoort gemaakt met palen en groen", vertelt de 12-jarige Texelaar Meijert Boon. "Wij stonden aan de weg en de militairen passeerden, maar die zijn gewoon doorgereden. Want die moesten door naar de noord-batterij om de Duitse militairen te ontwapenen."

"Mijn bataljon werd als niet-meer-bestaand aangeduid'', vertelt de Duitse commandant Breitner over zijn overgave. "Bij de capitulatie hebben we nog een keer de weinig overgebleven kameraden verzameld en hebben we alvast de aktes, kaarten en voorschriften vernietigd, zoals dat bevolen was bij een naderende gevangenneming."

Hoewel de inwoners van Texel blij zijn met de bevrijding, blijft groot feest vandaag uit. De afgelopen maanden zijn er door het oorlogsgeweld veel Texelaars om het leven gekomen. De bloedige opstand ligt bij veel eilanders nog te vers in het geheugen.

Ook na 5 mei werd er op Texel nog gevochten. Na de capitulatie weigerden de Duitsers hun wapens af te staan. De Georgiërs daarentegen voelden zich de overwinnaars en kwamen uit hun schuilplekken. Dit resulteerde in talrijke schermutselingen, waarbij er opnieuw doden aan beide kanten vielen.

"Als een Duitser en een Georgiër elkaar tegen kwamen was het: wie schiet het eerste. De Georgiërs schoten meestal het beste", vertelt Texelaar Jacob Keijzer over de strijd. "Het was een krankzinnige situatie. Tenslotte hadden we dan een regeling dat de Duitsers overdag buiten mochten en de Georgiërs 's avonds."

Ze moesten allemaal vandaag alsnog opgehangen worden.

"Ratten waren het die het zinkende schip verlieten", zegt de Duitse commandant Breitner woedend over de Georgiërs. "De zwijnen, de moordenaars, de misdadigers. Ze moesten allemaal vandaag alsnog opgehangen worden, want dat verdient een deserteur, een oorlogsmisdadiger."

De Georgiërs hebben geen goed woord over voor de Duitsers. "Het is wel goed dat Breitner niet dood is", zegt de Georgische ondercommandant Congladze. "Laat hem maar gekweld worden door zijn geweten. Hij is niet meer dan een rat, een fascist."

Van de 800 Georgiërs die in opstand kwamen hebben 228 de strijd op het eiland overleefd. Wanneer zij het eiland verlaten en terugkeren naar de Sovjet-Unie is nog onbekend.