Minister Van Kleffens van Buitenlandse Zaken is voor annexatie van Duits grondgebied als compensatie voor oorlogsschade. In een radiotoespraak bij de oprichtingsconferentie van de Verenigde Naties in San Francisco noemde hij landjepik gerechtvaardigd.

"Hierdoor kan compensatie worden verkregen voor de onmetelijke schade die Duitsland in ons land heeft aangericht, waarbij het alle gevestigde regels van oorlogvoering met voeten getreden heeft", zei de minister. "Het zou tevens een manier zijn om Duitsland bij te brengen dat oorlog geen voordeel oplevert."

Duits geld en Duitse beloften zijn waardeloos, waarschuwt een propagandaposter. "Voor onze verdronken polders, onze vernielde havens, spoorwegen en steden verlangt het Nederlands volk Duits grondgebied."

Van Kleffens sprak op persoonlijke titel, het kabinet heeft nog geen standpunt over de kwestie ingenomen. Wel zijn er meer Nederlanders die iets zien in het plan. Al in de oorlog werd annexatie als schadevergoeding geopperd, topambtenaar Frits Bakker Schut is al bezig met de uitwerking van een plan.

Waar minister Van Kleffens slechts nadenkt over een "klein maar vruchtbaar" gedeelte van ons buurland, pleit Bakker Schut ervoor Nederland met 24.000 vierkante kilometer meer dan anderhalf keer zo groot te maken. Dat zou volgens hem een evenredige compensatie zijn voor de 15 tot 18 miljard gulden schade die Nederland heeft geleden.

Steden als Oldenburg, Münster en Aken lenen zich prima voor annexatie, redeneert hij. De westelijke deelstaten waren vroeger altijd al op Nederland georiënteerd, dat is alleen door "Pruisische agressie" veranderd.

Bakker Schut heeft goed nagedacht over de nieuwe grenzen. Door Duitsland Bremen te gunnen houdt het land een belangrijke haven (wij hebben toch Rotterdam al). Door belangrijke steenkoolgebieden over te nemen, wordt heimelijke herbewapening moeilijker. Helaas liggen de Duitse bergen net te ver weg ("voor ons vlakke land een begeerlijk gebied"), maar wat extra Waddeneilanden bieden toeristen een andere optie.

Over de ongeveer 4 miljoen mensen in het gebied is Bakker Schut stellig: die moeten weg. Als landverhuizers uit het dichtbevolkte West-Nederland naar het nieuwe gebied trekken, moeten ze immers niet met misnoegde buren te maken krijgen.

Bakker Schut wil nadenken over een georganiseerde verhuizing, waarbij de verdreven Duitsers een goede kans krijgen elders een leven op te bouwen. Uitzondering zijn de vluchtelingen die nu al vanwege de oorlog zijn weggetrokken: hun kan terugkeer beter worden ontzegd, totdat de kwestie is afgehandeld.

Drees tegenstander

Fel tegenstander van het plan is de sociaaldemocraat Drees. "Wraaknemingen tegen het Duitse volk als geheel" noemt hij onverstandig. "Men moet vooral komende generaties niet meer dan uit onvermijdelijke gevolgen voortvloeit, doen boeten voor wat misdaan werd door wie vóór hen over Duitsland heersten", redeneert hij.

"Het is ook een eis van welbegrepen eigenbelang", vult hij aan. Duitsland is al een "heksenketel". Door daar nog een volksverhuizing overheen te laten gaan, wordt ons buurland alleen maar instabieler.

Bron ooggetuigen:
- Van Kleffens over de annexatie van een deel van Duitschland - Het Parool - 19/05/1945
- Uitbreiding Nederlands grondgebied gewenscht? - Frits Bakker Schut
- De samenhang van het wereldgebeuren - Willem Drees