"Hoe kunt u dat nou doen?", vraagt de Canadese majoor Pierce de Duitse Kapitänleutnant Hasslinger. "Iemand op zo'n mooie dag doodschieten als de oorlog al voorbij is?"

Een Duits executiepeloton heeft net twee doodvonnissen voltrokken. Met hulp van de Canadezen.

De 28-jarige bootsman Rainer Beck en de 20-jarige Bruno Dörfer zijn slachtoffer geworden van Duitse onverbiddelijkheid en Canadese desinteresse. Nog geen halve dag eerder waren ze na vijf minuten overleg schuldig bevonden aan desertie.

Half-Joods

Rainer Beck had hem afgelopen september gedrukt na vijf jaar gehate marinedienst. "Ik draag het uniform van de mensen die ons willen vernietigen", had de half-Joodse Beck ooit verzucht. Op zee was zijn afkomst geen probleem geweest, maar toch greep hij op Dolle Dinsdag de kans onder te duiken bij zijn zus in Amsterdam.

Toen de Canadezen een week geleden Amsterdam binnentrokken, durfde hij weer de straat op. "Waarschijnlijk wilde hij zo snel mogelijk terug naar zijn moeder en zuster in Duitsland", zegt een buurvrouw. "Dat is hem noodlottig geworden."

Beck meldde zich bij de Canadezen, waar hij ook Dörfer ontmoette, in maart gedrost en bij zijn tante ondergedoken. De bevrijders redeneerden dat de beide mannen thuishoren tussen de andere ontwapende Duitsers, die zijn samengebracht in een fabriekshal op een Zaans industrieterrein.

Daarmee was het lot van Beck en Dörfer bezegeld.

Vaandelvlucht

De Duitse bevelhebbers, die nog de leiding hebben over hun manschappen om chaos te voorkomen, wilden de verraders helemaal niet opnemen. Als je ze achterlaat, wordt het een krijgsraad, onderstreepten ze tegen de Canadezen. En op vaandelvlucht staat de doodstraf.

De Canadezen sputterden wat tegen, maar konden de bizarre logica uiteindelijk volgen. Hoewel ze zelf tijdens de oorlog Duitse militairen hadden opgeroepen over te lopen, kozen ze ervoor de rust te bewaren door het Duitse 'recht' zijn beloop te laten.

Beck protesteerde fel tegen de aanklacht. "Jullie wisten toch al weken geleden dat de oorlog verloren was?! Doorvechten betekende onnodig bloedvergieten!" Kampcommandant Stein spoog van woede. "Noemt u ons, uw officieren en kameraden, nu moordenaars?!"

Nein, nein, hilfe!

Toen het onvermijdelijke doodvonnis was uitgesproken, klopten de ontwapende Duitsers weer bij de Canadezen aan. Contactofficier Pierce bleef behulpzaam en leverde acht karabijnen en zestien patronen voor het peloton. Ook kregen ze een lift naar een schietbaan op Zeeburgereiland.

Dörfer viel als eerste om 17.40 uur, Becks "Nein, nein! Hilfe" hielp niets, hij was vijf minuten later dood.

Hasslinger neemt de moeite Pierce' vraag te beantwoorden. "Deze mannen deserteerden. Als we ze hadden toegestaan terug naar huis te keren, naar zijn kinderen, had hij ook hen bedorven."

Bron ooggetuigen:
- Victims of Circumstance - Chris Madsen
- Menschlich bedrückend - Der Spiegel - 12/09/1966
- Macabere executies na de bevrijding - Reformatorisch Dagblad - 03/05/1996