Het postkantoor van Amsterdam · Hollandse Hoogte

Dutch boys 'bevrijden' Amsterdam

"Nick, the conquerer of Amsterdam" wordt hij genoemd door zijn collega's. Niek de Bode, die en passant de Duitse capitulatie in de hoofdstad regelde. "Het moet een belachelijk gezicht geweest zijn", lacht hij over zijn stunt. "Wat een anti-climax voor de Duitsers!"

Het was niet de verwachting dat er vandaag een speciale rol voor oud-PTT'er De Bode zou zijn. Hij is samen met enkele andere landgenoten in dienst van het Canadese Signal Corps, omdat ze de Nederlandse infrastructuur op hun duimpje kennen. Vroeg in de ochtend vertrokken ze met een Canadese kolonne uit Hilversum richting de hoofdstad.

Ze hadden van hun generaal Arthur Wrinch de opdracht de telefoonverbinding tussen Amsterdam en het Canadese hoofdkwartier in Hilversum tot stand te brengen. Samen met hun Canadese chauffeur Ronnie reden de Dutch boys achter de Canadese colonne aan. Toen ze die onderweg kwijtraakten, besloten ze hun missie zonder versterking voort te zetten.

Nog niet veilig

Het was een riskant besluit. De Duitse capitulatie mag dan een feit zijn, het gevaar is nog niet geweken. Veel Duitse soldaten weten niet van de overgave of weigeren hun wapens neer te leggen. De schietpartij op de Dam gisteren bewijst hoe explosief de situatie is.

De mannen zetten koers richting het centrum, naar het telefoonkantoor aan de Spuistraat. Op de Dam troffen ze een omgevallen kinderwagen aan, een stille getuige van de schietpartij van gisteren.

Bij het telefoonkantoor schrokken de boys van de rijen Duitse soldaten die hen stonden op te wachten. Strak in het gelid, geweer in de aanslag. "Ik was de enige van onze groep met een vuurwapen. Ik greep het wapen, maar dat was te overhaast. De Duitsers richtten zich namelijk in rijen en presenteerden het geweer onder luid gestamp van laarzen en geklak van hakken."

Een aantal hoge Duitse officieren bleek klaar te staan om hun Canadese tegenhangers te ontvangen. Maar er was geen Canadees in zicht. "In een flits nam ik de Duitsers in me op die vijf jaar lang ons land volkomen onrechtmatig in bezit hadden genomen en moedige vrienden van mij had gemarteld en gefusilleerd."

Toestemming van de koningin

Over de afgelopen oorlogsjaren kan PTT'er De Bode een boek schrijven. Op zijn eerste standplaats Rotterdam overleeft hij het bombardement ternauwernood. Daarna gaat hij voor het verzet verbindingen aanleggen waarmee in het geheim gecommuniceerd kan worden. Na Market Garden trekt hij per fiets naar het zuiden.

Tijdens een bezoek aan zijn ouders in Nijmegen in maart 1945 vragen de Canadezen of hij zich bij hen aan wil sluiten. Hij moet zijn militaire kunne bewijzen door op een paar whiskyflessen te schieten. Vanuit Londen verleent koningin Wilhelmina hem toestemming om in vreemde krijgsdienst te treden.

Nico de Bode · Privébezit

Samen met de andere Dutch boys verzorgt Niek op 5 mei de verbindingen in Hotel De Wereld. Ze vegen er meteen het gebroken glas van de vloer en zetten er de stoelen klaar waar de capitulatie wordt besproken. Nadat de vrede is getekend gaan ze met de Canadezen mee en maken de bevrijding van Amersfoort en Hilversum mee.

Bluf

Zo raakte hij vandaag in de Amsterdamse Spuistraat verzeild. Een verkeerde reactie en we zijn er geweest, vreesde het groepje Nederlanders. Ze besloten te bluffen.

Niek de Bode werd door de officieren meegenomen naar de kelder van het telefoonkantoor. De Duitse commandant vroeg of hij namens de geallieerden de overgave in ontvangst komt nemen. "Jazeker", zei hij koelbloedig, terwijl hij het insigne van de Nederlandse leeuw op zijn Canadese uniform verborg.

Hij voegde er een paar opdrachten aan toe. "Alle troepen moeten zich terugtrekken in de Oranje Nassaukazerne, en het gebruik van vuurwapens is met onmiddellijke ingang verboden." Daarna schiet hem niets meer te binnen. "Verdere instructies moeten van het hoofdkwartier komen", improviseerde hij.

Inmiddels waren de collega's erin geslaagd verbinding met Hilversum te leggen. Gelukkig was de Canadese generaal Wrinch in de buurt. "Hallo Nick, how are you?", klonk hij over de net aangelegde lijn. Niek legde hem uit net de Duitse overgave te hebben aangenomen. "Maar ik weet niet wat ik verder moet doen. Komt u alstublieft naar me toe."

Als een paar uur later een colonne militaire voertuigen arriveert begeeft Wrinch zich naar het telefoonkantoor voor de officiële overdracht. Maar Niek de Bode en de Dutch boys voelen zich de officieuze bevrijders van Amsterdam.

Vreugde in Amsterdam