Het inladen van het voedsel · Publiek domein

Nu ook over de weg extra voedsel

De ene na de andere Canadese vrachtwagen dendert langs de Duitse wegversperring bij de Grebbeberg. Aan boord geen militairen maar lachende Nederlanders, en duizenden kisten vol levensmiddelen voor hongerend Nederland.

"Het was fascinerend en ook wel wat eng om langs zwaarbewapende Duitsers te rijden, die waarschijnlijk even gefascineerd en bang waren als wij", zegt kapitein Parkinson, die met de eerste vrachtwagen de frontlijn passeerde. Toch neemt hij graag het risico: "We wisten dat we de Nederlanders voedsel gingen brengen."

Al een kleine week werpen geallieerde vliegtuigen voedselpakketten af boven West-Nederland. Maar het is veel makkelijker om de voorraden over de weg te bezorgen. Daarom hebben de Canadezen Operatie Faust opgezet in overleg met de Duitsers. In een corridor tussen de spoorlijn Arnhem-Utrecht en de Waal wordt niet gepatrouilleerd of aangevallen.

De bezetter staat erop dat er geen militairen achter zijn linies komen, dus aan het front moet de lading worden overgeheveld. In het buurtschap Nude, een lange rechte weg ten westen van Wageningen, is een omslagpunt in de open lucht ontstaan.

De Canadese chauffeurs moeten er genummerde bomen zoeken waar ze hun lading kunnen droppen. Aan weerskanten van de weg ontstaat zo een manshoge muur van kisten vol voedsel. Er moet zo'n 1000 ton per dag worden vervoerd.

Nederlandse vrijwilligers, overhaast opgeroepen in Utrecht, moeten de pakketten vervolgens in vrachtwagens zonder militaire tekens laden. Zwaar werk, omdat de mannen ondervoed zijn. Sommigen houden het maar een kwartiertje vol voordat ze op adem moeten komen.

De Canadezen hebben de arbeidskrachten alvast een voorproefje van de waar gegeven, om aan te sterken. Vis of Irish stew, met gecondenseerde melk. "We wisten niet wat we proefden! 'Zonder eten kun je niet werken', zeiden ze", vertelt een vrijwilliger. "Daar hadden ze gelijk in, want we moeten de zware kisten met de hand in de auto's duwen."

Een deel van de vracht wordt vervoerd met Canadese wagens; de Nederlandse chauffeurs die rijden met benzine waren verleerd, kregen nog een rijlesje van een half uur. Alle voertuigen krijgen een witte vlag, vele zijn ook versierd met veldboeketten.

Zodra de wagen vol zit, vertrekt hij richting Utrecht, waar alle waar over enkele dagen eerlijk wordt verdeeld. De ijzeren draden van een betonversperring liggen werkloos over de weg, Duitse militairen kijken het transport gemoedelijk na.

Operatie Faust onderweg